Erwin van de Pol, geboren IJmuidenaar, heeft in de twee laatste edities van Hard Gras de voetbalgeschiedenis van IJmuiden kleur gegeven. Hard Gras is een literair voetbalblad voor lezers van Mathijs van Nieuwkerk (van De Wereld Draait Door) Henk Spaan en Hugo Borst.
In twee verhalen, De geboorte van de driepuntenbakker in Hard Gras 101 van april en Hoe de wind uit de eredivisie verdween van juni in Hard Gras 102 schetst hij het roerige IJmuiden van de jaren vijftig, zestig en zeventig uit zijn jeugd aan de hand van de geschiedenis van VSV, Stormvogels en vooral Telstar.
Het verhaal van De geboorte van de driepuntenbakker is zo’n verhaal dat eigenlijk te waar is om op schrijven. De hoofdpersonen zijn Ajax-voorzitter Jaap van Praag en Heinz Stuy (alias Heinz Kroket), met bijrollen voor Piet de Visser, Pim Fortuyn, de boertjes van Warmerdam, Paul van der Meeren en Frank Snoeks. Het gaat over de spelers en vooral keepers van destijds van de club met het mooiste logo uit het betaalde voetbal.
Het verhaal eindigt (hoewel, er is een spannend naschrift over wat de hoofdpersonen nu doen) in het café dat toen Café Gerrits heette en nu Café Middeloo heet in Driehuis. Daar speelt zich een dramatische en hilarische mini-voetbalwedstrijd af, waarbij IJmuiden, zeg Telstar, definitief afrekent met het arrogante Amsterdam, zeg Ajax. Het is overigens waar gebeurd.
In Hoe de wind uit de eredivisie verdween gaan een aantal verschillende thema’s met elkaar aan de haal. Het mesincident, de eerste moordaanslag in het voetbal op Telstar speler Fred Bischot komt indringend voorbij. Maar het verhaal begint met de meest dramatische wedstrijd die Louis van Gaal ooit heeft gespeeld, op Tweede Paasdag 1978. Het lukte met Louis niet bij Telstar, hij was de weg kwijt. De Witte Leeuwen degradeerden die dag in een troosteloze wedstrijd na een lang verblijf uit de eredivisie. Wij komen van Gaal tegen op die 28e maart 1978, ver voor alles wat er zou komen, een dolende ridder in de wind.
Geheel in het wit, met het mooiste clublogo uit het betaalde voetbal op zijn tenue bij zijn linkertepel, in een leeg en naar pis en gebakken scholletjes stinkend stadion, met slierten dunne Hoogovensrook in verschillende tinten grijs daarboven en met altijd die straffe, ongetwijfeld in die tijd van het jaar nog tamelijk koude wind uit zee. Want het verhaal gaat vooral over de wind in IJmuiden. De rol van de wind in het voetbal is nog tamelijk onbeschreven. De catastrofale denkfouten van architect Dudok bij de wederopbouw van IJmuiden spelen daarbij een belangrijke rol. Hoe kan iemand niet in de gaten hebben gehad dat het ontwerp van de Lange Nieuwstraat zo’n tochtgat zou creëren?
Als je iets wilt weten of herbeleven over het IJmuiden van toen, dan kun je smullen van deze verhalen. Je hoeft er geen voetballiefhebber voor te zijn of Telstar-supporter, maar het helpt wel.
Erwin van de Pol (1957) is geboren (de Noostraat) en getogen (Lange Nieuwstraat) in IJmuiden. Hij is ex-diplomaat en momenteel organisatie-adviseur. Hij heeft de afgelopen dertig jaar honderden verhalen en artikelen voor een groot aantal bladen en kranten (onder andere de Volkskrant, het Parool en Trouw) geschreven en heeft vier essayprijzen gewonnen. Hij beschouwt deze verhalen over zijn jeugd in Hard Gras als een mooi eerbetoon aan zijn geboorteplaats en is trots op zijn roots. Inmiddels is hij samen met onder andere Anna Enquist, P.F. Thomese, Mathijs van Nieuwkerk, Nico Dijkshoorn, Jan Donkers, Henk Spaan, Herman Koch en Hugo Borst ook blogger op de site van Hard Gras: www.hardgras.nl/bloggers/erwin-van-de-pol/
Hard Gras verschijnt eens in de twee maanden. Het is weliswaar een tijdschrift, maar tegelijk ook een boek. Het is daarom alleen in de boekhandel verkrijgbaar. Bestellen via de site van Hard Gras is ook mogelijk: www.hardgras.nl