Wekelijks staat Erik Baalbergen aan de hand van een foto stil bij een IJmuidens onderwerp naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor de geschiedenis van hotel Augusta.

Het vroeg twintigste-eeuwse Hotel Augusta rijst statig op als je vanaf de Margadantstraat omhoog gaat naar de Oranjestraat. Augusta heeft met haar eigenaren, beheerders, personeel en gasten meer dan honderd jaar het wel en wee van IJmuiden van dichtbij meegemaakt. Mede daarom is het onderdeel van het typisch IJmuidense erfgoed. Een bijnaam is ‘de (ongekroonde) keizerin van IJmuiden’, de titel van het in 2007 verschenen jubileumboekje ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van Augusta. Dit boekje is een aanrader voor de liefhebber van sfeerverhalen in en rond het hotel!

We duiken even in Augusta’s geschiedenis. In 1879 geeft de Amsterdamse arts Pieter Harttenroth, die als investeerder al meer panden op eigen stukken grond in het piepjonge IJmuiden heeft laten neerzetten, opdracht tot het bouwen van een blok met ‘burgerwoningen’ aan de Neptunusstraat. Nog geen dertig jaar later, in april 1907, brengt de IJmuidense makelaar Philips het complex op een veiling in Hotel No. 1 in de openbare verkoop.

De IJmuidense reder en vishandelaar W. van Voorst koopt dit complex van ‘twaalf huizen en erven, die staan en liggen aan de Neptunusstraat, tusschen de Oranjestraat en de v.d. Pollstraat te IJmuiden’ voor een bedrag van bijna vijftienduizend gulden. Van Voorst laat de aangekochte woningen slopen en geeft de IJmuidense bouwkundige De Pagter opdracht tot het bouwen van een hotel met café en restaurant, vijf winkelhuizen en vier bovenwoningen. Het nieuwbouwcomplex beslaat een half bouwblok, gelegen aan de Oranjestraat, Neptunusstraat en Van der Pollstraat. Er verrijst een voor die tijd in IJmuiden indrukwekkend en voornaam complex op een strategische locatie. Reizigers die per trein in IJmuiden aankomen en vanuit het station omhoog lopen naar de Oranjestraat, kijken op naar het statige hoekpand bovenaan de helling.

Van Voorst noemt het hotel naar de Duitse keizerin Augusta, en niet zonder reden. In december 1906 brengen de Duitse keizer Wilhelm II en zijn gemalin Augusta Victoria een meerdaags bezoek aan Amsterdam. Hun jacht Hohenzollern meert in de haven van IJmuiden aan. Op de laatste dag bezoekt het gezelschap de toen al bekendstaande IJmuider vishallen. Vanuit deze vishallen wordt veel vis naar vooral Duitsland geëxporteerd. Van Voorst wil als vishandelaar z’n banden met Duitsland verstevigen…

Op zaterdag 2 mei 1908 wordt ‘Augusta-Hôtel Café-Restaurant’ geopend. Het hotel is ‘naar de eischen des tijds ingericht’. Het biedt elf ruime logeerkamers, waarvan vier op de eerste en zeven op de tweede verdieping. Verder biedt het onder meer een luchtdrukwaterleiding, elektrische verlichting, nooduitgangen, stalling van automobielen en rijwielen, en … één badkamer voor het hele hotel, een luxe voor die tijd! En dat alles voor ‘billijke prijzen’. In de allereerste advertenties wordt Augusta aangeprezen door Th. Esselaar. D. Geus wordt de eerste hotelhouder.

In 1927 koopt M.J.H. Heere hotel Augusta, compleet met inboedel, grond en straatlantaarn. Hij laat het hotel aanpassen naar de moderne standaard van die tijd. Zo worden de lampetkannen in de kamers vervangen door porseleinen wastafels met warm en koud stromend water en komt er centrale verwarming. Augusta wordt het punt van samenkomst voor de ‘visserijbazen’; de gewone IJmuidenaren zoeken elkaar op in de talrijke IJmuider cafés. Maar Augusta biedt ook regelmatig onderdak aan drenkelingen, die door de reddingsbrigade veilig aan wal zijn gebracht.

Hotel Augusta overleeft de sloopwoede en bombardementen van de Tweede Wereldoorlog. In 1952 nemen de dochter van Heere en haar man Van Heijst het hotel over. Zij leiden Augusta enkele tientallen jaren. Grote moderniseringen blijven uit. Vooral vanaf medio jaren zeventiger raakt het hotel in verval. De kamers worden die jaren voornamelijk gebruikt door de gemeente voor opvang van onder meer daklozen.

In 1984 kopen John en Monique van Waveren het dan sterk verwaarloosde pand en redden het van de sloop. Zij knappen het hotel en restaurant grondig op en brengen Augusta weer tot bloei. Het restaurantgedeelte blijft de originele uitstraling behouden. In de loop der jaren breiden zij het complex uit. Zo wordt het naast het hotel aan de Oranjestraat gelegen pand, waar ooit sigarenhandel Dorresteijn en later poelier Onrust hebben gezeten, gekocht en omgebouwd tot saloncafé. In 1996 wordt het op de hoek Oranjestraat-Breesaapstraat gelegen pand ‘De Kroon’ bij het Augusta-complex getrokken en verbouwd tot ontbijt- en feestzaal. De Kroon was vanaf 1973 door de Jehova’s Getuigen gebruikt als Koninkrijkszaal. De naam van het hoekpand leeft nog voort de naam van de feestzaal van Augusta: ‘Kroonzaal’. Bij alle uitbreidingen en verbouwingen is de oorspronkelijke, monumentale allure van Augusta weer teruggekomen. Op 1 nov 2017 verkopen John en Monique het hotel aan een horecafamilie uit Amsterdam. De vroeg twintigste-eeuwse allure is behouden. Augusta is nog steeds een van de parels van Oud-IJmuiden!