Wekelijks staat Erik Baalbergen aan de hand van een foto stil bij een IJmuidens onderwerp, naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor het Seinpostduin.

Vanaf zee, het Forteiland, de Kop van de Haven, de strekdam bij het kleine strand, eigenlijk vanaf alle kanten gezien rijst het Seinpostduin als een ware rots op uit de vlakke omgeving. Maar er komt geen rots bij dit duin kijken! Afgezien van wat restanten “Duits beton” uit de Tweede Wereldoorlog bestaat de bodem van deze “rots” voornamelijk uit duinzand. Maar het Seinpostduin herbergt wel een fraai stukje IJmuiden met veel geschiedenis en grote veranderingen, waarbij het duin zelf wel steeds kleiner werd…

Voor de aanleg van het Noordzeekanaal was het tegenwoordige Seinpostduin onderdeel van de duinenrij tussen Zandvoort en Wijk aan Zee. Direct ten noorden van het latere Seinpostduin lag het Velzergat. Via dit gat in de duinenrij waterde de ringsloot van de landinwaarts gelegen duinvlakte Breesaap af in de Noordzee.

De eerste grote verandering voltrok zich met het graven van het Noordzeekanaal vanaf 1865. Het Velzergat werd vergraven tot buitenkanaal, het huidige zuiderbuitenkanaal. Op de duintop op de zuidoever van de kanaalmonding, het latere Seinpostduin, verrees in 1877 de eerste zogenaamde ‘semaphore’, later gespeld als ‘semafoor’ en in goed IJmuidens ‘simmesfoor’. Deze semafoor, of seinpost, was een eenvoudige houten stelling waarmee door middel van gehesen vlaggen, kegels en bollen informatie over de waterstanden, sluizen, ligplaatsen, stromingen en stormwaarschuwingen werd doorgegeven aan binnenkomende schepen. Naderhand werd de seinpost steeds groter en van lampen voorzien. Door de komst van moderne communicatiemiddelen werd de seinpost overbodig. In de jaren tachtig van de vorige eeuw is de seinpost verdwenen en werd alles geregeld vanuit het Haven Operatie Centrum op de noordwestelijke hoek van het seinpostduin. Het laatste seinpostgebouw is tegenwoordig een eenkamerhotel.

Naast de semaphore stond een telegraafkantoortje en verrees in 1878 een dertig meter hoge gietijzeren vuurtoren. Later is deze buitenvuurtoren, het “lage licht”, ingekort. Bij de verlenging van de pieren is de vuurtoren op het seinpostduin zelfs veertig meter naar het zuiden verplaatst. Ten behoeve van het personeel van de seinpost en de vuurtoren werden dienstwoningen op het Seinpostduin gebouwd. In latere jaren verrezen er ook dienstgebouwtjes en personeelswoningen voor de andere werkers rond de kanaalmonding. Onderaan het duin aan de kanaalzijde stonden keten voor de vlettermannen. De zuidkant van het Seinpostduin werd gemarkeerd door de dienstweg van de Zuidpier.

Aanvankelijk was het Seinpostduin vanuit IJmuiden te bereiken via de zuidoever van het kanaal. Na de aanleg van de vissershaven werd het omslachtiger: men moest om de vissershaven heen. In 1902 start Japie Overzet een geregelde veerdienst tussen de kop van de haven en de semafoor, voor personeel en hun familieleden, maar ook voor recreanten. De laatste groep kon voor een hapje en drankje terecht bij Badpaviljoen List, dat in 1899 haar deuren op het Seinpostduin opende.

Een tweede grote verandering rond het Seinpostduin voltrok zich aan het begin van de twintigste eeuw toen ten westen van de Vissershaven een hulphaven voor loods- en baggermateriaal werd aangelegd. Hierbij verdween een stuk van het Seinpostduin aan de landzijde. Naderhand werd het deel van deze hulphaven onderaan het Seinpostduin weer gedempt en de rest opgenomen in de Haringhaven. In de dertiger jaren werd het Seinpostduin gemakkelijker bereikbaar, met de aanleg van de Strandweg en de Seinpostweg. In de loop der jaren zijn deze wegen verlegd. Op oude kaarten is te zien dat de Seinpostweg bovenop bij de Semafoor eindigde. Rond eind jaren zestig werd de Seinpostweg doorgetrokken als rondweg rond het Seinpostduin. Bovenop het duin aan zeezijde kwamen twee boven elkaar liggende rijen met parkeerplaatsen, waar menig IJmuidenaar vanuit de auto heeft kunnen genieten van de ondergaande zon of van een geliefde… In 1971 werd de gedenknaald van Justus Dirks, die tot 1963 op het Sluiseiland heeft gestaan, herplaatst op het Seinpostduin. In de loop der jaren verdween veel bebouwing van het duin.

De derde grote verandering vond plaats bij de aanleg van de IJmondhaven en het omliggende haventerrein in de periode 1999-2004. Hierbij werd het Seinpostduin ten zuiden van de gedenknaald tot aan het tracé van de voormalige dienstweg voor de zuidpier compleet afgegraven. Bij het afgraven kwamen nog enkele bunkers tevoorschijn, die gesloopt werden. De Seinpostweg werd flink ingekort; deze maakt nu direct na de gedenknaald een “slinger” naar beneden. In het nu nog steeds braakliggende terrein werd recentelijk de Terneuzenstraat aangelegd. Het laatste restje Seinpostduin staat nog fier overeind en draagt met z’n huidige bebouwing bij aan de typisch IJmuider skyline!