Wekelijks staat Erik Baalbergen aan de hand van een foto stil bij een IJmuidens onderwerp naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon een van de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor het Flora-pand aan de Zeeweg.

Door Erik Baalbergen

Vorige week begon de sloop van het pand op de hoek van de Zeeweg en de Willemsbeekweg, bijna vijf jaar na het dramatische en abrupte einde van La Belle. Het pand is ruim een eeuw lang voor veel IJmuidenaren en andere Velsenaren een favoriete ontmoetingsplek geweest.

Flora                                                                                      

Velseroord maakt eind negentiende en begin twintigste eeuw een enorme groei door. En daarbij horen ook voorzieningen als cafés en feestzalen. Café Flora is er daar een van. Het Flora pand aan de Zeeweg bij de hoek met de Willemsbeekweg wordt in 1912 gebouwd. Het adres is aanvankelijk Zeeweg 59; later krijgt het huisnummer 113. De rechter uitbouw, waar later onder meer Pour Toi zit, wordt in 1914 aangebouwd.

Flora groeit onder leiding van ondernemer A.C. Bakker al snel uit tot een favoriete ontmoetingsplaats in Velseroord, vanaf 1926 IJmuiden-Oost. Regelmatig zijn er optredens en bijeenkomsten in ‘de zaal van Flora van den heer Bakker te Velseroord’. In kranten vinden we aankondigingen van onder meer revues, operettes, concerten “met bal na afloop”, propagandabijeenkomsten, vakbondsbijeenkomsten, vergaderingen, verenigings- en repetitieavonden, openbare verkopingen, bazaars, jubileum- en afscheidsbijeenkomsten en feestavonden. In advertenties zien we zelfs namen als Schouwburg Flora, Concertzaal Flora, Bioscoop Flora en Flora-Theater.

Flora floreert

De zaak loopt goed. In 1930 verleent de gemeente aan Bakker vergunning voor een verbouwing van ‘koffiehuis Flora aan de Zeeweg’. Medio jaren dertig verhuurt Bakker de grote zaal voor enkele jaren aan Supportersvereeniging ‘De Daad’. Deze zaal wordt in die jaren aangeduid als zaal of gebouw ‘De Daad (voorheen Flora)’. Café Flora blijft al die tijd gewoon onder de eigen naam bestaan. Na enkele jaren is de zaal weer gewoon de ‘zaal van café Flora’. Eind jaren dertig adverteert Bakker met Flora als ‘dancing’, met optredens van ‘negerbands’ en ‘versterkte orkesten met refreinzang’.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog blijft Flora lange tijd in bedrijf. Het pand overleeft ternauwernood de sloopwoede van de Duitsers. Na de bevrijding komt het sociale en culturele leven in Flora weer snel op gang. Direct na de bevrijding komt de ijzerwinkel van Menist, wiens eigen zaak aan de Zeeweg tijdens de oorlog is gesloopt, in een gedeelte van het Flora-pand. In 1951 verhuist Menist naar de Lange Nieuwstraat.

Nieuwe eigenaren

In 1950 draagt Bakker de zaak over aan Henk Verswijveren en zijn echtgenote. In juli dat jaar heropent Verswijveren ‘Café Flora annex Zaalverhuur’. Zij zetten de zaak als vanouds voort. We lezen over wildavonden, worstel- en gewichthefwedstrijden en demonstraties met hetelucht-oliestookhaarden en oliefornuizen. Daarnaast runnen ze Slijterij Flora in het pand. In oktober 1951 wordt de zaal van Flora korte tijd gevorderd voor de legering van militairen tijdens oefeningen in de omgeving.

In februari 1956 draagt Verswijveren ‘Café Flora met grote dans- en vergaderzaal’ over aan het echtpaar J. Roodnat. Eind 1958 heropent Roodnat de slijterij en later ook Wijnhandel Flora. Onder Roodnats leiding floreert Flora verder.

La Belle en Pour Toi

Later komt Flora in handen van Johan Verschoor, die de zaak inricht en voortzet als Grand Café La Belle. In de rechteruitbouw zit lange tijd café Pour Toi, met een aparte zijingang. Medio jaren tachtig heb ik hier als bijbaantje nog zo’n anderhalf jaar lang in de weekenden de dansvloer achterin weten te vullen met het draaien en aan elkaar mixen en praten van plaatjes. Tien jaar later, als dezelfde ruimte inmiddels is ingericht als redactiekantoor van De Jutter/Hofgeest, begint Friso Huizinga hier als jongste verslaggever bij deze krant. Friso heeft een (tussen)deur verder een bijbaantje, bij La Belle achter de bar en later op de avond ook als plaatjesdraaier.

La Belle ontwikkelt zich tot de ‘huiskamer van Velsen’. Bij La Belle ontmoet men elkaar voor een babbeltje met een hapje en een drankje, strak in het pak na een vergadering, in je werkkloffie na je dagelijkse werk of na een sportwedstrijd of training. Er wordt ook druk genetwerkt bij La Belle. Friso, in zijn eerste jaren bij de Jutter verslaggever voor onder meer de gemeenteraad, weet te vertellen dat raadsleden en journalisten elkaar dikwijls na een raadsvergadering opzochten in La Belle. Formeel niet voor de politiek maar om na te praten, elkaar informeel te ontmoeten en contacten te smeden en te onderhouden. Het ‘La Belle Beraad’ werd een begrip. Wat daar besproken werd bereikte de kranten niet…

Van Grand Café en sportschool tot nieuw hotel

Als het jaren later minder gaat met La Belle wordt het middendeel van het pand omgebouwd tot sportschool Villa Sportiva. La Belle gaat verder in het deel op de hoek van de Zeeweg en de Willemsbeekweg. Vanaf 2007 wordt Grand Café La Belle uitgebaat door de ondernemers Nicky van Kampen en Sidney van Leeuwen. Door hun ondernemerschap floreert La Belle en staat de zaak, mede dankzij de keuken van chef-kok Sidney, wijd en zijd bekend als culinaire hotspot.

Met de verwoestende brand in de nacht van 17 op 18 april 2016 komt abrupt een eind aan La Belle. De sportschool is dan al enige tijd gesloten maar La Belle is dan nog volop in bedrijf. Bij de brand raakt Sidney ernstig gewond. Na de brand blijft het Flora-pand leeg staan. Eigenaar Antheos Projectontwikkeling wil het slopen om er woningen te bouwen, maar de Gemeente Velsen houdt dit tegen. Uiteindelijk geeft Velsen groen licht voor een hotel met twintig kamers en twee woningen op de plek. 

De eigenaar wacht niet langer en laat vorige week de sloop starten, waarmee definitief het einde van het Flora-pand is bezegeld.

Foto:

Het Flora-pand ruim een jaar voor de brand, met links het Grand Café La Belle (met de markiezen), in het midden de dan inmiddels leegstaande Villa Sportiva en rechts nog net zichtbaar het voormalige Pour Toi. Foto: Erik Baalbergen