Wekelijks legt Erik Baalbergen een typisch IJmuidens beeld vast, naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon vanwege de mooie taferelen die IJmuiden biedt. Achter elke foto schuilen wetenswaardigheden over IJmuiden. Deze week aandacht voor de panden van ‘Bakkertje Bier’ aan de Cronjéstraat.

De Cronjéstraat is een van de korte straatjes tussen de Koningin Wilhelminakade en de Bloemstraat in Oud-IJmuiden. Het ligt rechts naast de in 1907 in gebruik genomen Oudkatholieke Engelmunduskerk. De straat is in 1904 genoemd naar de boerengeneraal Piet Arnoldus Cronjé, bekend vanuit onder meer de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) in zuidelijk Afrika. De westzijde van de Cronjéstraat wordt in beslag genomen door de zijgevel van de Engelmunduskerk. Aan de oostelijke zijde vinden we onder meer op huisnummers 5 en 7 de voormalige wijnhandel en slijterij ‘De Oude Jutter’. Aan deze panden en het naastgelegen pand op nummer 9, dat op de hoek met de Koningin Wilhelminakade staat, kleeft een stukje typisch IJmuidense geschiedenis.

Het pand op nummer 5 valt op door de gele luifeltjes boven de ingang en de naastgelegen vensters en door de zes blauwe laaddeuren op de eerste verdieping. Op de luifeltjes staan de teksten ‘Wijnhandel’, ‘de Oude Jutter’ en ‘Slijterij’. Het zijn stille getuigen van de ‘De Oude Jutter’ die in 2014 haar deuren heeft gesloten. In mijn IJmuidenverzameling prijken nog (reeds genuttigde) kruiken en flessen van onder meer Oud-IJmuidense Graanjenever, Oud-IJmuidense Kruidenbitter en ’t Kolkie likeur van deze slijter.

Cronjéstraat 5 wordt in 1905 in opdracht van de IJmuidenaar W. Gravemaker gebouwd als woonhuis door de IJmuidense firma P. Heere. In 1919 wordt op de begane grond een garage ingebouwd. Nummer 7 wordt in 1909 door P. Heere gebouwd als timmermanswerkplaats met opslagruimte voor gebruik door zijn eigen aannemersbedrijf. In 1915 wordt het aan de zuidkant uitgebreid. Het hoekpand op nummer 9 wordt in 1908 gebouwd en bestaat uit een grote werkplaats met souterrain aan de Koningin Wilhelminakade en een apart kantoorgebouwtje aan de Cronjéstraat. Beide delen worden eigendom van de Firma P. Heere & Zonen. Deze IJmuidense firma staat bekend als timmer-, metsel- en aannemersbedrijf, makelaar en taxateur, en is eigendom van de broers Pieter en Cornelis Heere. In 1922 staan de panden op nummers 7 en 9 te koop en vestigt de Mineraalwaterfabriek N.V. Excelsior, tevens ‘hoofdagent van Heineken’s Bierbrouwerij’, zich hier. Een van de directeuren, en later enig directeur, is Anne Pieter Bakker.

Bakker start per 1 april 1916 ‘Heineken’s Bierbottelarij’ naast de zaak in kruideniers- en grutterswaren in de Bloemstraat op nummer 104 op de hoek met de Prinsenstraat, de latere Kadestraat. De kruideniers- en grutterswarenzaak wordt tot ca. 1914 gedreven door de ouders van Bakker en wordt in maart 1919 van Bakker overgenomen door Te Loo, die de zaak later verhuist naar de andere hoek, naar Bloemstraat 102. In 1917 adverteren H.C. Bakker en A.P. Bakker met de ‘Heineken’s Bierbottelarij en mineraalwaterfabriek’, gevestigd in Den Helder en IJmuiden. De bottelarij en opslagplaats bevinden zich in de Neptunusstraat 13 te IJmuiden. Zij leveren ‘Pilsner, Lager en Munchener bieren en limonade-gazeuse op schroef- en kogelflesschen’. Alle bieren worden getapt met de ‘issudorische biertapmachine’… Het besteladres is Bloemstraat 104. In juni 1918 wordt champagnepils met de naam ‘De Stormvogels’ aan het assortiment toegevoegd. In juli 1918 verhuist de bottelarij en mineraalwaterfabriek van Neptunusstraat 13 naar Zeestraat 35, hoek Visseringstraat. Enkele jaren later verhuist het bedrijf dus naar de panden in de Cronjéstraat.

Medio jaren twintig vervangt Bakker de kogelflesjes, die na opening niet gesloten kunnen worden, door de zgn. ‘klepbeugelflesjes’, die hersluitbaar zijn; voor die tijd best wel bijzonder. Sinds 1929 grossiert het bedrijf ook in gedestilleerd. In 1931 adverteren A.P. Bakker & Zoon van Mineraalwaterfabriek ‘Excelsior’, Cronjéstraat 5-7-9, als adres voor ‘Heineken’s Bieren, Limonades en Bronwateren’. De ‘N.V. Mineraalwaterfabriek en Bierhandel ‘Excelsior’ A.P. Bakker & Zoon’, kortweg ‘Bakker Bierhandel’ overleeft de Tweede Wereldoorlog en blijft een begrip totdat ‘De Oude Jutter’ zich in de Cronjéstraat vestigt.

De meeste IJmuidenaren kennen Anne Pieter Bakker als ‘Bakkertje Bier’ of ‘Dokter Bakker’. Hij staat vooral bekend om zijn inzet voor de gewonde medemens en het Nederlandse Rode Kruis. Bakker en zijn vrouw zijn pioniers op het gebied van de EHBO en EHBO-lessen. Voor het leveren van dranken is Bakker in het bezit van een paardenkar en later van een Ford met open laadbak. Hij heeft altijd een koffer met eerst-hulpmateriaal klaarstaan en, zodra er een noodmelding is, rijdt Bakker er luid toeterend op af. Hij runt tientallen jaren lang in z’n eentje de hele ongevallendienst van Velsen. Hiervoor wordt hij in 1956 gehuldigd door de burgemeester van Velsen. In 1951 stelt de gemeente een ongevallendienst in, waarin Bakker en de broers Jasper en Hendricus Kloosterboer het vervoer verzorgen. Later neemt ‘Ziekenvervoer en Ongevallendienst Gebroeders Kloosterhuis’ de dienst over. Ook is Bakker in 1933 een van de initiatiefnemers van de oprichting van de IJmuider Reddingsbrigade. In november 1969 overlijdt Bakkertje Bier op 80-jarige leeftijd in het Antonius Ziekenhuis. Met hem is een hardwerkende ondernemer en weldoener van het IJmuidense toneel verdwenen.