Rondleiding bij de visafslag
In deze rubriek staan we stil bij een typisch IJmuidens onderwerp aan de hand van een foto en naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement, een wetenswaardigheidje of gewoon een van de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor een rondleiding bij de visafslag.
Door Erik Baalbergen
Dit jaar organiseert het IJmuider Zee- en Havenmuseum tijdens de zomermaanden, vanaf mei tot en met september, op donderdagmorgen om de twee weken een rondleiding over de grootste visafslag van Nederland, die van onze eigen woonplaats. De rondleiding vindt plaats onder leiding van de vis- en visserijkenner bij uitstek, de IJmuidenaar Jan Zwanenburg. Het bezoek vindt vroeg in de morgen plaats en start wanneer de afslag in bedrijf is. Dichterbij het hele gebeuren kun je als bezoeker zonder begeleiding niet komen.
Begin juli, de dag na storm Poly, trek ik de stoute schoenen en ietwat warmere kleren aan. Dat laatste op advies van de organisator, omdat er in de vishal ook met ijs en bevroren producten gewerkt wordt. Samen met andere bezoekers vanuit IJmuiden en daarbuiten, meld ik me tegen half zeven ’s morgens bij de ingang van de ‘Hollandse Visveiling IJmuiden’ aan de Halkade. We worden opgewacht door Jan. Voorzien van een wit ‘Noordzeevis uit IJmuiden’-hesje met reflectiestrepen mogen we het viswalhalla van IJmuiden betreden.
Inderdaad is de visafslag nog volop in bedrijf. Jan leidt ons rond tussen de viskisten, de vissorteerders en de rondrijdende vorkheftrucks. Op boeiende wijze vertelt hij over het hele proces, vanaf het lossen van de verse vis van de kotters en vrachtwagens, het sorteren in de hal, het verkoopgereed maken tot aan de verkoop via de veiling. Onderweg laat Jan ons de op dat moment aanwezige vissoorten en de manieren van verwerken zien. We leren veel over de in grote hoeveelheden aanwezige platvis (schol, tong, tarbot, schar, griet) en rondvis (kabeljauw en wijting). Maar ook rog, inktvis, garnaal en kreeft passeren de revue.
Tot slot van de rondleiding bezoeken we de mijnzaal. Wie het beeld heeft van een rumoerige en van vis en vislucht vergeven zaal met voorin een draaiende veilingklok en ‘mijn’-roepende viskopers, komt bedrogen uit. De moderne mijnzaal lijkt op een schoollokaal, waarin de leerling een of twee schermen voor zich heeft en verder in stilte werkt. De enige fysieke klok in de zaal is een gewone klok die de tijd aangeeft. Verder gebeurt alles digitaal, op computerschermen, waarop viskopers ogenschijnlijk in alle rust – maar niets is minder waar natuurlijk! – naar meerdere veilingklokken in binnen- en buitenland staren… Het ‘mijn’ roepen is vervangen door een klik op de spatiebalk.
Na de uitleg in de mijnzaal praten we nog even met Jan na in Koffiehuis de Visafslag. Details van de rondleiding beschrijf ik hier verder niet, want niemand kan dat natuurlijk zo goed overbrengen als Jan zelf. Bovendien zijn er nog diverse mogelijkheden om zelf de visafslag te ervaren. Er zijn deze zomer nog rondleidingen gepland op 17 en 31 augustus en 14 september. Reserveren is noodzakelijk en kan via www.ijmuiden.nl/evenement/rondleiding-visafslag-ijmuiden. Een aanrader! Dat vroege opstaan is deze ervaring meer dan waard!
Fotobijschrift: Jan Zwanenburg geeft op boeiende wijze uitleg over het reilen en zeilen rond de visafslag. Foto: Erik Baalbergen