Velsen – ‘Duurzaam duurt het langst! Velsense monumenten met de tijd mee’.  Zo luidde de aanhef van de uitnodiging die de gemeente Velsen en stichting Dorp Velsen verstuurde aan monumenteigenaren, bewoners beschermd dorpsgezicht en andere belangstellenden ter gelegenheid van de landelijke monumentendag. In de vorm van een workshop werd uitgelegd wat verduurzamen van historische monumenten in de praktijk betekent.

Door Ingeborg Baumann

Een bijzonder actueel onderwerp, niet alleen door de schrikbarende stijging van de energielasten maar zeker ook door de bewustwording dat de noodzaak van energietransitie zeer dringend is. Maar verduurzaming van monumenten is gebonden aan regelgeving en heeft ook soms ongewenste optische consequenties. Monumenten toekomstbestendig en duurzaam maken is een uitdaging. Hoe behoud je de cultuurhistorische waarde, is dubbelglas altijd mogelijk en hoe zit het met zonnepanelen?

Eigenaar monument

Sander Smeets is wethouder met onder andere kunst en cultuur, inclusief monumenten en archeologie, in zijn portefeuille. En bewoner van een van de zogenaamde Armenhuisjes in Santpoort-Noord. ,,Tegenwoordig ben je niet zo heel arm als je daar mag wonen’’, zegt hij. Maar ook hij heeft in de praktijk te maken met wat wel en wat niet kan. En ook: ,,Ik ben er heel trots op. Ook op de andere monumenten in Velsen. De geschiedenis wordt levend, de monumenten zijn publiektrekkers en van waarde.’’ Er wordt aan de hand van korte filmpjes uitgelegd wat het dilemma tussen verduurzamen en historische waarde behouden is. Verder zijn er presentaties van Tim van Honk, oud dorpsbewoner en adviseur duurzaam vastgoed, Cees Hooyschuur, restauratiearchitect/monumentenlid welstandscommissie en Daan de Leeuw, architect én sinds 2020 eigenaar van een gedeelte van Villa Beeckzangh dat nog nét in Velsen-Noord ligt.

Erbarmelijke staat 

Aan de hand van een fotopresentatie laat Daan de Leeuw zien wat een transformatie deze villa heeft ondergaan. Maar ook op wat voor dilemma’s en moeilijkheden hij stuitte om het historische gebouw zo duurzaam mogelijk te maken. ,,Het was er niet warm te krijgen, vocht en schimmel overal, het gebouw verkeerde in erbarmelijke staat.’’ Aan de hand van zijn verhaal werd duidelijk dat als in dit soort historische gebouwen wordt geïnvesteerd in duurzaamheid men niet moet verwachten dat de geïnvesteerde gelden weer naar je toekomen. ,,Er is weinig kans op financieel gewin, wel verbetering van het comfort en woongenot. Zoals bij mijn woning; een nieuw huis in de oude schil. Maak er dan een goed jasje van.’’

Liefde en comfort

Dit wordt beaamd door Ruurd Palstra, raadsgriffier van de gemeente Velsen. Ruurd woont in een heel mooi pand, dit jaar exact 100 jaar oud, aan de Driehuizerkerkweg. En prachtig voorbeeld van de Amsterdamse School, een woning met een rijke historie. Palstra zegt: ,,Inderdaad krijg je wat je geïnvesteerd hebt in zo’n pand niet financieel terug. Maar de liefde die je voor zo’n huis voelt en het comfort dat je wint door de investeringen zijn heel wat waard.’’

Voor meer info: monumenten@velsen.nl en er is een heel interessante brochure uitgebracht door de gemeente naar aanleiding van deze materie: Duurzaam duurt het langst! Voor vragen kan men ook terecht bij Masja Gemser, gemeente Velsen. mgemser@velsen.nl.

Foto onderschrift: Rob Stam, stichting Dorp Velsen en Sander Smeets, wethouder Monumenten, openen de workshop ‘Monumenten en duurzaamheid’ op Open monumentendag.

Foto: Ingeborg Baumann