IJmuiden – Voor problemen op zee staan bij KNRM-station IJmuiden één beroepskracht en 24 vrijwilligers uit de gemeente Velsen dag en nacht paraat. Als de pieper gaat, snellen ze van huis of werk naar de Haringkade en varen ze binnen tien minuten met de reddingsboot uit, ongeacht de weersomstandigheden. De Jutter|Hofgeest bericht maandelijks over de wederwaardigheden van deze plaatsgenoten.

Door Weert Schenk

In de kantine van het KNRM-station IJmuiden hangt een ingelijst getuigschrift. In het certificaat spreekt de Raad van Toezicht van de KNRM dank en waardering uit voor de wijze waarop de IJmuidense redders dankzij een succesvolle reanimatie het leven van een zeeman redden.

Schipper Richard van der Hammen van reddingsboot Nh1816 laat de tekst lezen als hij vertelt over de hulpverlening op zee. De KNRM is er niet alleen om mensen te redden van schepen in nood. De reddingsboot is ook een soort ambulance.

Voor mensen die met de vingers tussen zwaar materieel zaten, een ontstoken blindedarm hebben of een been braken, vaart de reddingboot van KNRM-station IJmuiden ook met spoed uit.

Samen met opstapper Donny Plug, die in de kantine koffie drinkt, haalt Van der Hammen verhalen van gruwelijke medische evacuaties op. Zo was er een zeeman bij wie met kracht een stuk staal in het gezicht was geslingerd. ,,De man was zwaargehavend”, zegt Donny, ,,zijn neus stond, zeg maar, aan de andere kant van zijn hoofd. Die hebben we gestabiliseerd, ingepakt op een brancard en op de boot afgehesen. In IJmuiden stond de ambulance klaar.”

Soms gaat ambulancepersoneel al mee naar het schip met een patiënt. Bij de medische verzorging mogen zij zware pijnstilling toedienen. De IJmuider redders zijn daartoe niet bevoegd en kunnen daarvoor ook niet worden opgeleid. Probleem is echter dat de ambulance-verplegers niet altijd meekunnen. Bij golven van drie, vier meter hoog is de kans erg groot dat ze zelf ziek worden.

Radio Medische Dienst

Als de kapitein van een schip aan de Kustwacht een medisch probleem meldt, wordt altijd de Radio Medische Dienst (RMD) geraadpleegd. De RMD wordt gevormd door zelfstandige huisartsen met kennis van de maritieme wereld. De arts bepaalt of de situatie zo ernstig is dat een helikopter de patiënt moet ophalen of dat inzet van de Nh1816 voldoende is.

Als voor de helikopter wordt gekozen, stuift de IJmuider reddingboot meestal ook de zee op. ,,Vaak zijn we er eerder dan de heli”, zegt schipper Van der Hammen, ,,dan informeren we de RMD alvast over toestand van de patiënt. Mocht de heli problemen krijgen, dan zijn wij er in elk geval. En anders assisteren we bij het ophijsen van de brancard.”

Hartproblemen

Soms kan de helikopter vanwege de weersomstandigheden niet vliegen. Van der Hammen vertelt over een opvarende van een tanker, die met hartproblemen kampte. De helikopter kon niet vliegen. Het luchtverkeer in Noord-en West-Europa lag volledig stil door de aswolken van een op IJsland uitgebarsten vulkaan.

De reddingboot had toen niet standaard een AED aan boord, een apparaat dat bij een hartstilstand een schok kan geven om het hartritme te herstellen. Opstapper Bauke Bakker, die beroepsmatig op een ambulance reed, griste voor het uitvaren toch de AED en zuurstofapparatuur mee uit het KNRM-hoofdkantoor, dat naast het gebouw van KNRM-station IJmuiden is gevestigd.

Reanimatie

Toen de KNRM-mannen net aan boord van de tanker waren, kreeg de patiënt een hartstilstand. Bauke sloot onmiddellijk de AED aan. De reanimatie slaagde. Toen bleek dat de helikopter toch was gaan vliegen en die bracht de man naar het ziekenhuis in Amsterdam

 ,,Het was een geweldige samenwerking met alle betrokkenen”, zegt Van der Hammen, die toen nog vrijwillig opstapper was. ,,Die meneer heeft het overleefd, zonder enige restschade. Het was slim van Bauke om de AED mee te nemen.” Sindsdien hebben alle reddingboten toch AED aan boord en prijkt er in de kantine een mooi getuigschrift.

Foto: Een medische evacuatie door de redders van KNRM IJmuiden vanaf de DFDS King Seaways 2022. Foto: aangeleverd Weert Schenk