IJmuiden – In de lezing van 13 januari 2025 besteedt de Historische Kring Velsen aandacht aan onze buren in Haarlem. Auteur Peter van Graafeiland neemt ons mee naar de wereld van de Haarlemse gevelstenen. Hij heeft daar onlangs een omvangrijk boek over geschreven. Maar ook Velsen zal in de lezing voorbijkomen.
Lang voordat in 1795 huisnummers werden ingevoerd, hadden de Haarlemmers al een manier gevonden om zich van hun buren te onderscheiden en zich vindbaar te maken in de steeds vollere stad. Ze gaven hun huis een naam. Zo’n huisnaam kon eenvoudig op een deur of een muur geschilderd worden, maar wie meer wilde opvallen schilderde een afbeelding op een plank die aan een stok gehangen werd. Het uithangbord was geboren. Toen aan het eind van de zestiende eeuw steeds meer houten huizen in steen werden herbouwd, begon men de huisnaam in een stuk natuursteen te beitelen die dan een plek kreeg in de nieuwe voorgevel. De gevelsteen deed zijn intrede.
Naarmate de stad dichter bevolkt raakte, werden de Haarlemmers steeds creatiever in het bedenken van huisnamen. ‘De papeters van Dentergem’, ‘Het paard in de wieg’, en de ‘Maeghdenbergh’ zijn slechts enkele voorbeelden van de meer dan 2200 teruggevonden huisnamen. Verreweg de meeste namen zijn in de vergetelheid geraakt en slechts een handvol uithangborden heeft de eeuwen overleefd.
Ook Velsen komt aan bod. Diverse rijke Haarlemse bierbrouwers hadden immers hun buitenhuizen op Velsens grondgebied. Wat deed de Engelse prinses Mary Stuart eigenlijk op Spaarnberg in Santpoort, het buiten van de eigenaar van brouwerij ‘De passer en de valk’? En welk nuttig maar macaber voorwerp trok bekijks in de toren van de oude Engelmunduskerk in Velsen zuid?
Spreker Peter van Graafeiland is de schenker van de honderdjarige marmeren plaquette die onlangs in Huize Velserbeek is teruggeplaatst.
Maandag 13 januari, aanvang 20:00 uur, zaal open 19:30 uur. De toegang is gratis voor leden van de Historische Kring Velsen. Niet-leden wordt een bijdrage van 5 euro gevraagd. Aanmelden is verplicht en kan via de website: www.historischekringvelsen.nl. Adres: Zee- & Haven Museum, Havenkade 55 IJmuiden. Afbeelding aangeleverd