IJmuiden – de woningnood en de klimaatcrisis schreeuwen om alternatieve woonvormen. Op een terrein vlakbij het strand van IJmuiden wordt al enige tijd geëxperimenteerd met duurzame nieuwe woonvormen. Inmiddels staan er diverse tiny houses, kleine woningen met die worden verhuurd aan iedereen die zelf eens wil ervaren hoe het is om op deze manier te leven. De kleine huisjes zijn zelfvoorzienend en ondanks hun bescheiden omvang van alle gemakken voorzien. Het bedrijf EcoCabins haalt ze uit Letland, afgelopen vrijdag bracht de Letse ambassadeur in Nederland, mevrouw Aiga Liepiņa, een bezoek aan Basecamp IJmuiden.

De ambassadeur is vrijdagmiddag door vertraging in het verkeer nog niet gearriveerd, als Erling Siebesma aan zijn rondleiding langs de huisjes begint. Siebesma is mede-eigenaar van het bedrijf EcoCabins en houdt zich, naast het aanboren van nieuwe markten voor de huisjes, ook bezig met het beheren van Basecamp IJmuiden. Hij legt de bezoekers uit dat het bedrijf heeft geprobeerd om in eigen land een producent voor de houten huisjes te vinden, maar dit is om meerdere redenen niet gelukt. ,,Zowel qua prijs als qua levertijd kwamen we er niet uit’’, vertelt hij. Hij neemt de bezoekers mee langs de verschillende huisjes, die in grootte variëren en elk een heel eigen karakter hebben. Onder de aanwezigen is ook Katarina Hartgers, zij is specialist op het gebied van sociale media en sinds 2018 honorair consul van Letland in Amsterdam. Het versterken van de banden tussen Letland en Nederland is waarvoor zij zich inzet. ,,Ik verzorg kosteloze begeleiding voor Nederlandse ondernemers die zaken willen doen in Letland’’, legt ze uit. Zelf van Letse afkomst weet ze in haar thuisland de juiste wegen te bewandelen om Nederlandse bedrijven te weg te wijzen. Haar expertise op het gebied van sociale media en haar ervaring in het bedrijfsleven komen haar daarbij goed van pas.

Veel expertise in de houtindustrie

Wat weten we in Velsen eigenlijk van Letland? Het is de middelste van de drie Baltische staten, ingeklemd tussen Estland in het noorden en Litouwen in het zuiden. Ooit behoorde het land tot Zweden, de hoofdstad Riga was destijds zelfs de grootste stad van Zweden. Hemelsbreed ligt Riga op minder dan 1350 kilometer van Velsen, maar wil je er met de auto naartoe, dan moet je rekening houden met ongeveer 400 kilometer extra. Als het verkeer meezit, heb je er 21 uur voor nodig, dus in twee dagen tijd sta je met gemak in het centrum van Riga. Egita Aizsilniece-Ibema leidt het Amsterdamse kantoor van de LIAA, het investerings- en ontwikkelingsagentschap van Letland. Ze vertelt dat Letland vooral veel expertise heeft in de houtindustrie. Dat is niet vreemd, want ongeveer de helft van het land bestaat uit bossen. Van oudsher worden veel van de daar gefabriceerde houten constructies naar Zweden geëxporteerd. ,,Vooral houtskeletbouw, maar ook meubilair’’, vertelt Egita. Ze geeft aan dat veel Zweedse ondernemers in het verleden hebben geïnvesteerd in Letland. ,,Veel inwoners van Letland spreken Zweeds’’, vult ze aan. Het land bevindt zich in een uiterst gunstige positie, want de expertise heeft men zelf in huis en met Rusland als buurland is het niet moeilijk om aan personeel te komen. Veel Russen kiezen voor een baan in Letland omdat ze er beter kunnen verdienen, terwijl de afstand relatief gering is. Anderhalf uur rijden voor een goed salaris is er meestal geen probleem. Toch blijkt hout lang niet het enige exportproduct van de Letten te zijn. Ook in de metaalsector, met name op het gebied van robots, vinden producten hun weg naar Nederland. En, verrassend, ook de muesli die wij in Nederland eten, komt voor een deel uit de Baltische staat. ,,Bij supermarkten als Albert Heijn en Jumbo ligt muesli uit Letland in de schappen’’, weet Egita ons te melden. ,,Maar ook vruchtensappen en babyvoeding bijvoorbeeld.’’

Trots op samenwerking met Nederland

Als even later ook ambassadeur Aiga Liepiņa gearriveerd is, neemt ze persoonlijk een kijkje in een van de tiny houses. Ze knikt goedkeurend en maakt foto’s van binnen en van buiten. Sinds september 2019 bekleedt ze de functie van ambassadeur, meer Nederland kende ze al veel langer. ,,Ik heb eind jaren 90 een studie gevolgd aan het Clingendael Instituut’’, verklaart ze. Ze is van ons land gaan houden en ziet ook veel overeenkomsten: ,,We zitten vaak op dezelfde golflengte, ook bij gevoelige kwesties. Neem nu bijvoorbeeld de discussie over het Europese noodfonds. Ik heb sympathie voor de Nederlandse benadering. Ook op het gebied van het veiligheidsbeleid zijn er parallellen tussen Nederland en Letland.’’ Ze noemt in dat kader de aanwezigheid van Nederlandse militairen in Litouwen. De Nederlanders zitten daar in NAVO-verband, hiertoe werd besloten om de Baltische staten enigszins gerust te stellen na het zorgwekkende optreden van Rusland. ,,Letland en Nederland hebben al jaren een goede band met elkaar. Air Baltic vliegt bijvoorbeeld rechtstreeks vanuit Riga naar Amsterdam.’’

Wandelend over het terrein van Basecamp IJmuiden bekijkt ze de tiny houses aandachtig. Deze huisjes worden geheel in Letland gefabriceerd en vervolgens als complete woning vanuit dat land naar Nederland getransporteerd. Ondanks de hiermee gepaard gaande transportkosten is het voor een bedrijf als EcoCabins voldoende lucratief om zaken met Letland te doen. 

De ambassadeur is er trots op, maar ziet ook een verbeterpunt. Ze wijst naar een huisje en zegt: ,,Je ziet niet dat het product uit Letland komt. Daar zouden ze nog wat op moeten bedenken.’’ (Tekst en foto: Bos Media Services)