Driehuis – Leerlingen van het vak maatschappijwetenschappen op het Ichthus Lyceum kregen vorige week woensdag een bijzondere masterclass van Raymond Mens. De 33-jarige Haarlemmer verschijnt regelmatig in televisieprogramma’s om de politieke situatie in de Verenigde Staten te duiden. Voor het Ichthus, waar hij zelf begin deze eeuw lessen volgde, was hij graag bereid om het een en ander te vertellen over president Donald Trump. De masterclass vormde de opmaat naar de ‘election night’ volgende week.

Voor Raymond Mens was het een bijzonder moment. Na jaren stapte hij zijn oude schoolgebouw weer binnen. Hij maakte meteen van de gelegenheid gebruik zich er door docent Lars van der Bruggen te laten rondleiden door het pand, dat in de loop der jaren werd uitgebreid met een nieuwe vleugel. Nadat Mens er zijn diploma behaalde, koos hij voor een studie journalistiek in Utrecht. Aansluitend studeerde hij politicologie in Amsterdam en die studie bracht hem in 2011 in de Amerikaanse staat Virginia. Zo leerde hij de Amerikaanse cultuur en politiek van dichtbij kennen. Zijn fascinatie voor politie dateert echter al van jaren eerder en werd, opmerkelijk genoeg, aangewakkerd door het duo Bassie en Adriaan. Raymond Mens: ,,Ik volgde de serie ‘Bassie en Adriaan in New York. Daarin vroegen zij zich af hoe het zou zijn om president te zijn.’’ Die vraag bleef hem boeien en zo raakte hij steeds meer geïnteresseerd in de Amerikaanse politiek. Vier jaar geleden voorspelde hij de overwinning van Donald Trump en daarmee zette hij zichzelf meteen goed op de kaart als deskundige op dit gebied. Sindsdien wordt hij regelmatig gevraagd om uitleg te geven over de gang van zaken in de Verenigde Staten. De redacties van televisieprogramma’s als Op1 en Goedemorgen Nederland weten hem te vinden, maar ook kranten en radiopresentatoren bellen hem als er iets over de presidentsverkiezingen te melden is.

Bij aanvang van zijn masterclass wilde hij van de leerlingen weten welke woorden ze associëren met Trump. ,,Oranje’’, riep een van hen direct. ,,Rijk’’, luidde de tweede reactie. Met enige schroom volgde nog een derde kwalificatie: ,,Kronkel in zijn hersens.’’ Mens legde uit dat de meningen over de Amerikaanse president nogal verdeeld zijn. De een vindt hem een clown, de ander ziet vooral een succesvol zakenman in hem en weer een ander geeft aan blij te zijn dat er eindelijk eens iemand is die weet waarover hij praat. 

De belangrijkste boodschap die Raymond Mens voor zijn toehoorders heeft, is dat het eigenlijk niet zo veel uitmaakt wie dit jaar de Amerikaanse verkiezingen wint. ,,De trends achter Trump gaan gewoon door, ook als hij niet wint.’’ Mens doelt hiermee op het feit dat Donald Trump vier jaar geleden een weg insloeg die nu door andere politici gevolgd wordt. De veel besproken president is vooral een meester in het bespelen van de media. ,,Trump wil ruzie maken met iedereen, want dat scoort in de media. Hoe meer de media over hem berichten, hoe minder Joe Biden in het nieuws komt. En of je nou een hekel aan Trump hebt of niet, er gebeurt wel wat.’’ Zelf spreekt Mens geen voorkeur uit voor een van de presidentskandidaten. ,,Ik geef ook nooit adviezen, je kunt mij vergelijken met een voetbalcommentator die overstijgend naar het spelletje kijkt. Mijn enige advies zou zijn dat ze een beetje aardiger voor elkaar moeten zijn.’’

Een leerling wil weten of Raymond Mens van mening is dat Trump slecht heeft gehandeld tijdens de coronacrisis. ,,Ja, dat denk ik wel’’, luidt zijn antwoord. Hij wijst erop dat er veel onduidelijk is over de regels en dat ook de uitspraken van Trump over Anthony Fauci, de Amerikaanse corona-adviseur die daar een soortgelijke rol vervult als Jaap van Dissel van het RIVM bij ons, ook niet zo handig waren. Trump noemde Fauci vorige week een idioot en een ramp. ,,Corona is misschien wat Trump de das omdoet’’, zegt Mens. Hij doelt op het feit dat Trump hierdoor een belangrijke verkiezingsbelofte niet meer waar kan maken, namelijk het verbeteren van de Amerikaanse economie. Zonder de coronacrisis was hij daarin goed geslaagd. 

Aan de leerlingen geeft hij uitleg over het Amerikaanse kiesstelsel. Een meerderheid van het hele Amerikaanse volk is niet nodig om de verkiezingen te winnen, een goede spreiding van de kiezers wel. In alle staten moet een presidentskandidaat het goed doen om te kunnen winnen. ,,Trump kreeg maar 45% van alle stemmen, maar had wel meer kiesmannen achter zich staan. Daardoor heeft hij gewonnen.’’ Het Amerikaanse politieke systeem, waarbij in feite maar twee keuzemogelijkheden een rol spelen, symboliseerde hij door blikjes Coca Cola en Pepsi op het grote scherm te tonen. ,,Je hebt maar twee keuzes!’’ Verwacht hij dat er in de toekomst een derde keuze bij zal komen? ,,Nee, dat verwacht ik niet. Je ziet wel dat het steeds extremer wordt, maar dat is niet als in een verdeling tussen links en rechts. Het is meer een soort tweedeling over wat het betekent om Amerikaan te zijn.’’ 

Recent publiceerde Mens een boek over Donald Trump, die hij een ‘een goudeerlijke leugenaar’  noemt. Hij legt uit: ,,Op cruciale punten is Trump vaak goudeerlijk over wat hij doet en hoe hij het doet.’’

De opgedane kennis tijdens deze masterclass vormt voor de leerlingen de basis voor de lessen maatschappijwetenschappen van deze week. Heeft de uitleg van Raymond Mens het beeld, dat de leerlingen van Donald Trump hadden, veranderd? ,,Nee’’, zegt Cilia van Kessel (17) resoluut. ,,Ik vond hem een stom persoon en dat vind ik nog steeds.’’ Haar studiegenoot Tara Soddeman (17) zegt: ,,Ik sta er iets neutraler in. Ik vond hem niet dom of zo, maar met  corona heeft hij het niet slim gedaan.’’ Van de presentatie die Raymond Mens verzorgde, vond ze vooral zijn neutrale blik heel interessant. Dat laatste geldt ook voor Wouter Weber (18). ,,Hij heeft een andere kijk op de zaak gegeven, hij laat je er wat neutraler naar kijken.’’ Merijn van Roij (17) is het volledig met die reactie eens. Allebei zijn ze vastbesloten om volgende week naar de ‘election night’ te komen. Die nacht zal het schoolgebouw open zijn en wordt live naar de verkiezingen in Amerika gekeken. Aansluitend volgt het traditionele ‘All American Breakfast’, waarbij de leerlingen zelf voor het (Amerikaanse) eten en drinken zorgen. Voor sommige leerlingen in de zaal was deze nachtelijke bijeenkomst een nieuwtje. ,,Moet je daarbij zijn?’’, wilde een van hen weten. ,,Nee, het is niet verplicht’’, stelde docent Lars van der Bruggen de leerling gerust. (Bos Media Services)