Velsen – Vijfenhalf jaar werkte bouwconsortium OpenIJ in opdracht van Rijkswaterstaat aan de bouw van Zeesluis IJmuiden. Van de allereerste explosievenverkenning in het water rond het sluizencomplex tot de officiële opening door koning Willem-Alexander was er één man die vrijwel alles gedetailleerd met zijn camera vastlegde: Ko van Leeuwen. Een eervolle opdracht, die nu een vervolg heeft gekregen. Van Leeuwen bracht een selectie van het door hem geschoten beeldmateriaal bijeen in een boek, waarvan hij vrijdagmiddag het eerste exemplaar uitreikte aan wethouder Jeroen Verwoort.

Door Raimond Bos

Maar liefst 120.000 foto’s maakte Ko van Leeuwen van het bouwen van de grootste zeesluis ter wereld. Ongeveer 28.000 daarvan waren bruikbaar. Het uitzoeken van het beeldmateriaal was een immense klus, die veel meer tijd gevergd heeft dan hij aanvankelijk had ingeschat. Ook gezondheidsproblemen zorgden voor vertraging, met als gevolg dat de verschijningsdatum van het boek moest worden uitgesteld. Maar nu is het er, met een voorwoord van Astrid Bolle, omgevingsmanager van bouwconsortium OpenIJ. Een boek met niet alleen ruim 250 foto’s, maar ook informatie over de bouw van Zeesluis IJmuiden en zelfs enkele foto’s uit de tijd dat de Noordersluis werd gebouwd. Cor Oudendijk, voorzitter van het Zee- en Havenmuseum in IJmuiden, leidde het overhandigen van het eerste boek vrijdagmiddag in. Hij stipte enkele verschillen tussen de bouw van de Noordersluis en de nieuwe zeesluis aan, zoals het feit dat de Noordersluis door 15.550 heipalen ondersteund wordt, terwijl dat voor Zeesluis IJmuiden niet geldt. Er zijn meer verschillen, maar volgens Oudendijk geldt voor zowel toen als nu dat we groot respect moeten hebben voor de denkers en werkers die de sluizen gerealiseerd hebben.

Veiligheidspapieren

Ko van Leeuwen (1956), geboren en getogen IJmuidenaar, heeft een sterke band met de scheepvaartwereld. Als kleine jongen reed hij al op de step over de kades van de IJmuider haven om de schepen te kunnen bewonderen. Later zou hij zelf zo’n twee jaar op de grote vaart werken en ook was hij geruime tijd matroos op sleepboten in de haven. ,,Ik ben gediplomeerd vakmatroos grote vaart, dat is het enige vakdiploma dat ik heb’’, vertelt hij. Velen zullen hem echter kennen van zijn huidige werk als fotograaf. ,,De vliegende reporter, die dag en nacht, in weer en wind vakwerk levert en gebeurtenissen duidelijk en sfeerbepalend weet vast te leggen’’, typeert Cor Oudendijk hem. Toen hij vooraf de keuze kreeg tussen het maken van een fotoreportage over de renovatie van de Velsertunnel of van de bouw van Zeesluis IJmuiden, koos hij aanvankelijk voor de tunnel. Die klus kreeg hij niet, maar voor het sluizencomplex werd hij wel geselecteerd. Van Leeuwen werkt als zelfstandig ondernemer en besloot zelf alle benodigde veiligheidspapieren te behalen. ,,Daardoor had ik de vrijheid om zelfstandig het terrein op te kunnen, zonder begeleiding.’’

Volgende klus

Het inschakelen van een fotograaf om een bouwproject gedetailleerd vast te leggen is vrij gangbaar. Van Leeuwen: ,,Met foto’s kun je als bedrijf je verhaal verkopen. Maar tegelijk kun je er ook je financiers mee geruststellen. Bovendien heeft een bedrijf ook altijd werknemers die nooit op de bouwplaats komen, de foto’s zijn er dus ook om de eigen medewerkers te informeren. Door de coronamaatregelen mocht ik op een bepaald moment niet meer op de bouwplaats komen, maar dat gold ook voor de financiers. Toen hebben ze mij alsnog toestemming gegeven om de foto’s te blijven maken.’’ Het maken van mooie foto’s is voor de ervaren fotograaf geen probleem, maar met het zelf in elkaar zetten van een boek had hij nog geen enkele ervaring. ,,Dat was wel een belevenis. Een boek ziet er op zich heel eenvoudig uit, maar het is heel wat werk. Ik vond het best pittig!’’ Hoewel Van Leeuwen over niet al te lange tijd met pensioen gaat, blijft hij nog geruime tijd in het sluizencomplex met zijn camera actief. Aannemer Van Hattum en Blankevoort is in opdracht van Rijkswaterstaat vorige week gestart met de bouw van Selectieve Onttrekking, een constructie die het verzilten van het Noordzeekanaal door Zeesluis IJmuiden moet tegengaan. Ook van dit project zal Ko van Leeuwen een fotoreportage verzorgen.

Het boek ‘De bouw van Zeesluis IJmuiden’ is verkrijgbaar bij het Zee- en Havenmuseum aan de Havenkade 55 in IJmuiden, bij The Read Shop aan het Markplein 33 in IJmuiden en aan boord van het IJmuidense rondvaartschip Koningin Emma.

Foto onderschrift: Het eerste exemplaar van het boek werd uitgereikt aan wethouder Jeroen Verwoort. Foto: Dennis Gouda