IJmuiden – Jan Bakker heeft opnieuw een boek samengesteld in de reeks ‘Een leven in 100 singletjes’. Het vierde deel inmiddels, tevens het laatste en ook het dikste boek tot nu toe. Bijna zevenhonderd pagina’s vol verhalen over de honderd singletjes die Jan selecteerde voor zijn persoonlijke Top 100 aller tijden. Verhalen over muziek, verhalen over vakantiereizen, anekdotes uit zijn leven. Op speelse wijze legt Jan de link tussen liedjes die vrijwel iedereen kent en dingen die hij meemaakte door de jaren heen. De volledige versie van het boek is in gelimiteerde oplage beschikbaar, over enkele maanden verwacht Jan ook een verkorte versie beschikbaar te hebben, die online in verkoop gaat.

Door Raimond Bos

In 2019 verscheen het eerste deel van de reeks boeken. Jan Bakker – geboren 1964, muziekliefhebber pur sang – besloot om zijn memoires, zijn reisverslagen, zijn feitenkennis over muziek en zijn herinneringen aan bijzondere optredens met elkaar te combineren. Hij struinde door zijn platencollectie en nam zich voor om zijn levensverhaal te beschrijven aan de hand van honderd singletjes. Al snel kwam hij tot het besef dat veel meer dan honderd liedjes de moeite van het vermelden waard waren. Eén boek zou niet voldoende zou zijn, dus al tijdens het samenstellen van dat eerste boek werd een tweede deel aangekondigd. ,,En misschien wel een derde deel’’, klonk het destijds. We zijn intussen vier jaar verder en deel vier is nu een feit. Maar wel weer iets anders dan de vorige drie delen. Nu zijn de liedjes voor het eerst gerangschikt als een echte Top 100 Aller Tijden. De auteur refereert ook aan de ‘echte’ Top 100 Aller Tijden en aan de Top 2000, die altijd aan het eind van het jaar te horen is. Toch wijkt hij af van de ‘echte’ lijst door in het boek zijn eigen voorkeur te vermengen met die van het publiek dat jaarlijks stemt voor de grote hitlijst. Wel staat Queen met ‘Bohemian Rhapsody’ op de eerste plaats, net zoals in de Top 2000 vele malen het geval is geweest. Toch is het niet zijn meest favoriete nummer aller tijden, want dat is ‘Stairway to Heaven’ van Led Zeppelin. Jan: ,,Als je het verhaal van ‘Stairway to Heaven’ leest, dan is dat een prima verhaal, maar er hangt toch altijd een zweem van landjepik om die band bij veel nummers. De band Queen is voor mij persoonlijk belangrijker geweest in mijn leven. Dat begon al vanaf hun eerste hit ‘Killer Queen, ik was meteen verliefd op die muziek. Bij Led Zeppelin gebeurde dat pas later. Dat was in de tijd dat ik in de nacht naar de Top 2000 luisterde. Dan kwam meestal zo rond 04.00 uur eerst ‘Whole Lotta Love’ van die band voorbij en zo tegen 07.00 uur ‘Stairway to Heaven’. Maar je hebt als schrijver natuurlijk een bepaalde vrijheid om zelf de volgorde van de lijst in het boek te bepalen.’’

Het is een heel werk

Zo’n twee jaar lang werkte Jan, die in het dagelijks leven gewoon een fulltime baan heeft bij Tata Steel, aan het boek. ,,Het is een heel werk geweest, maar het boek bevat ook veel verhalen die in de loop der jaren al geschreven waren. Het oudste is mijn scriptie over The Rolling Stones, die maakte ik in 1982. Maar neem bijvoorbeeld het extra hoofdstuk dat ik heb toegevoegd aan ‘Every Breath You Take’ van The Police, dat is in feite mijn reisverslag van de Trans-Siberië Express. Ik schreef destijds alles op in schriftjes, terwijl ik die reis maakte. Als ik het dan nu aan het overtikken ben voor het boek, dan ben ik in gedachten weer terug op die plek. Ik kan me alles dan nog heel goed herinneren. Als je die verhalen van toen onderdeel maakt van een boek en je laat het mooi vormgeven, dan is het voor een ander ook heel leuk om te lezen. De één heeft meer binding met het muzikale gedeelte, terwijl een ander juist de verhalen heel interessant vindt. Zo doe ik het al sinds het eerste boek en ik hoor mensen soms zeggen dat ik ze iets uit hun eigen jeugd terug heb gegeven.’’ Een voorwaarde die Jan zichzelf bij het samenstellen van de Top 100 oplegde, is dat hij alle singles uit de lijst zelf in zijn bezit moet hebben. ,,Anders zou ik, zonder ze te hebben, een boek met verhalen kunnen schrijven. Dat vind ik gewoon te makkelijk.’’ Jan stelde eerst een lijst met zo’n vierhonderd liedjes op, die hij vervolgens terugbracht tot honderd. Met nog eens honderdvijftig in een extra hoofdstuk, ongenummerd en in vogelvlucht. Soms bepaalde de prijs van een nog aan te schaffen plaat of het nummer de lijst wel of niet zou halen. Via kringloopwinkels, rommelmarkten en aanbiedingen op websites als Marktplaats en Discogs breidt Jan zijn collectie singletjes nog steeds uit.

Kritiek op woekerprijzen

Al te diep wil Jan echter liever niet in de buidel tasten om zijn hobby te kunnen blijven uitoefenen. In het boek levert hij ook openlijk kritiek op de woekerprijzen die soms voor zeldzame persingen worden betaald. Hij licht toe: ,,Soms verschijnen bepaalde versies van singles in een zeer gelimiteerde oplage. Dat gebeurde bijvoorbeeld bij Zoutelande van de band Bløf. Dan heb je altijd mensen die er een paar tegelijk kopen, omdat ze weten dat zo’n plaatje later zeldzaam wordt. Als de storm eenmaal geluwd is, zetten ze die exemplaren te koop. Zo zag ik laatst die exemplaren van hetzelfde plaatje, die door dezelfde verkoper werden aangeboden. Voor een gelimiteerde oplage van Zoutelande heb ik prijzen boven de 150 euro per stuk gezien. Dan denk ik: waar gaat het nog over?’’ Jan beseft dat hij zelf ook wat waardevolle plaatjes in zijn bezit heeft. ,,Ik kocht bijvoorbeeld een paar jaar geleden een box met acht Nederbeat-cd’s en een boek. Daar heb ik tachtig euro voor betaald op een platenbeurs in Utrecht. Onlangs zag ik dezelfde box op Discogs te koop staan voor zevenhonderd euro! Ik heb ook een single van de Nederlandse band Cinderella. Dat nummer heet ‘From Town to Town’ en dat kom je wel op verzamelalbums tegen, maar de single is nooit opnieuw uitgebracht. Ik kreeg een exemplaar van de originele single in handen. Dat kwam me aanwaaien, ik heb er niets voor betaald, maar hij is nu meer dan vierhonderd euro waard. Nog een voorbeeld: van de Amerikaanse band Dead Moon heb ik tijdens concerten alle platen gekocht. Laatst zag ik zo’n plaat staan bij een platenwinkel in Zwolle. Ze vroegen er 45 euro voor. Als dat met die andere negen ook het geval is, dan is dat wel lekker!’’

Ik vind het schrijven leuk

Om het aanschaffen van bepaalde singletjes financieel binnen de perken te houden, koos Jan ervoor om andere delen van zijn omvangrijke collectie in de verkoop te zetten. Zo compenseerde hij de uitgaven enigszins. Het schrijven gaat hem gemakkelijk af. Daar begon hij zo’n vijftien jaar geleden mee: ,,Toen maakt ik mijn eerste serieuze blog, naar aanleiding van een reünie met de neven en nichten van mijn moeders kant. Ik vond het schrijven leuk, maar ik kreeg ook veel reacties vanuit de familie dat ze het allemaal hartstikke leuk vonden. Van het één kwam het ander. Je kunt in Word alles gemakkelijk bewaren en dat deed ik dus. In uren valt het nauwelijks uit te drukken, hoeveel tijd erin is gaan zitten. Het heeft ook best een tijdje geduurd voordat ik toe kwam aan de laatste zes verhalen, die ik nog moest schrijven. Uiteindelijk waren ze in een week tijd alle zes af.’’

Het is nu gewoon klaar

Dit vierde boek zal tevens het laatste zijn in deze reeks. ,,Het is nu gewoon klaar. Kijk, zo’n boek is eigenlijk nooit echt af. Zelfs op de dag dat het naar de drukker ging, heb ik nog foto’s toegevoegd. En niet alles staat erin. Bijvoorbeeld ‘Zombie’ van The Cranberries en ‘Wonderwall’ van Oasis. Jammer, dat ze er niet in staan, maar ik heb ze niet in mijn bezit. Het is nu gewoon klaar. Dit kan ik niet meer overtreffen, denk ik.’’ Toch verwacht Jan dat hij uiteindelijk wel weer met een nieuw boek komt. Niet meer in deze reeks, maar misschien iets totaal anders. ,,Het lijkt me ook wel grappig om eens boek te maken met maar één verhaal. Misschien met als onderwerp IJmond Pop, want mijn hart ligt daar wel.’’ De vormgeving van de vier boeken is verzorgd door Henk Tijbosch, met wie Jan al lange tijd een vriendschappelijke band onderhoudt. ,,Zolang Henk het ook nog leuk vindt om met me mee te denken, gaan er misschien nog wel dingen uitkomen’’, lacht Jan.

Het vierde deel in de reeks ‘Een leven in 100 singletjes’ is in gelimiteerde full colour-versie nog zeer beperkt bij Jan Bakker zelf verkrijgbaar en kost 35 euro. Belangstellenden kunnen een e-mail naar jan.bakkerjr@hetnet.nl sturen. Waarschijnlijk nog voor het eind van het jaar zal via www.boekenbestellen.nl een andere versie van het boek, minder dik en daardoor voordeliger in aanschaf.

Laatste deel van een ‘Leven in 100 singletjes’. Foto: aangeleverd