IJmuiden – Vrijwilligers van de IJmuider Reddingsbrigade zijn vorige week in touw geweest om te assisteren bij het evacueren van inwoners in het zuiden van Nederland en in België. Door de hevige overstromingen moesten veel mensen hun huizen verlaten. In dergelijke situaties kan de Nationale Reddingsvloot, worden ingeschakeld, een vloot van 88 vaartuigen, gestationeerd door het hele land heen. Reddingsbrigade Nederland participeert hierin en levert zowel materialen als bemensing. Sommige vrijwilligers van de IJRB waren als lifeguard actief in het rampgebied, anderen leverden vanuit de thuisbasis in IJmuiden hun bijdrage. We spraken enkelen van hen over deze bijzondere inzet.

Door Raimond Bos

Het is één uur in de nacht van woensdag op donderdag als bij vrijwilliger Richard Broersen de telefoon gaat. Hij is Officier van Dienst bij de Reddingsbrigade en opgeleid om leiding te geven bij grote incidenten. Veel woorden worden er niet gewisseld. Richard stapt zijn bed uit en begeeft zich naar de Dokweg. Daar bevindt zich het hoofdkantoor van Reddingsbrigade Nederland. Hier is het actiecentrum ingericht, van waaruit de hulpactie gecoördineerd wordt. Niet veel later zit hij er aan de desk om het draaiboek in gang te zetten. Richard: ,,Op basis van de berichten in de media werden twee pelotons (3 en 5) in vooralarm gezet. Zo’n peloton bestaat uit zestien boten, de IJmuider Reddingsbrigade levert één boot voor peloton 2.’’ Niet alle boten die ingezet worden, komen van de reddingsbrigades. De Nationale Reddingsvloot is een samenwerkingsverband, waarin ook de brandweerkorpsen participeren. In Noord-Holland betreft het de veiligheidsregio’s Noord-Holland-Noord, Zaanstreek-Waterland, Amsterdam Amstelland en Kennemerland. Elk van deze veiligheidsregio’s levert vier boten aan de vloot, die op een afgesproken punt bijeenkomen en vanaf daar in kolonne naar het rampgebied vertrekken. ,,We ze daar aan gaan treffen, weten wij op dat moment ook niet precies.’’

Als twee uur later de eerste groep vrijwilligers, compleet met reddingsboot en uitrusting, onderweg is naar Zuid-Limburg, valt het besluit om ook peloton 2 in vooralarm te zetten. Richard belt de coördinatoren van de veiligheidsregio’s. De coördinator van veiligheidsregio Kennemerland belt Kim de Vlieger uit haar bed. Aan haar de taak om voor dit peloton de medewerkers van hun eenheid op te trommelen. Kim: ,,We moesten vanaf 05.00 uur stand-by staan. Ik heb allereerst mijn vader Ron wakker gebeld en toen Christopher Broek, hij werd de chauffeur van de ploeg.’’ Als de bemensing geregeld is, houdt Kim zich bezig met het regelen van alle benodigdheden. De EHBO-koffers, zaklantaarns, overlevingspakken, enzovoort. Alles moet klaar staan, zodat de vrijwilligers direct kunnen vertrekken. De kolonne, waarin Christopher donderdagochtend meerijdt, begeeft zich in eerste instantie naar Eindhoven. Hij heeft op dat moment nog geen idee of en waar de ploeg ingezet zal worden voor reddingswerk. ,,Halverwege de rit kregen we te horen dat we naar de Belgische stad Luik moesten rijden. Daar hebben we ons verzameld in een oude militaire kazerne. We hebben de kolonne opgedeeld in eenheden van vier boten met elk vier personen als bemanning. Ik reed met mijn ploeg achter een busje van de brandweer aan. Sommige wegen waren niet meer te berijden, zo veel water stond er.’’

Christopher ziet een soort spookstad om zich heen. ,,Het aantal auto’s dat er rondreed, was denk ik op de vingers van twee handen te tellen. Het was er leeg. Sommige huizen stonden tot aan de eerste verdieping onder water. De bewoners leken soms amper te beseffen wat er gebeurd was. Sommigen van hen reageerde apathisch als ze door ons werden aangesproken.’’ Ambulances en bussen van het stadsvervoer werden ingezet om bewoners weg te brengen. De IJmuidense ploeg heeft tot taak om met de boot bij woningen langs te gaan en waar nodig bewoners mee te nemen naar hoger gelegen gebied. Van ongeveer 09.30 uur tot diep in de nacht wordt gewerkt. Dan is het tijd voor een kort slaapmoment, om vervolgens weer in actie te komen. De volgende avond rond 18.30 uur is de ploeg in Maastricht, de plek waar de bemanning samenkomt voor de aflossing. Vanuit het actiecentrum is inmiddels bepaald dat het peloton actief blijft, maar dat er aflossing voor de lifeguards komt. Om zo efficiënt mogelijk te kunnen werken, blijft het materieel in Maastricht achter en worden de teamleden met een touringcar vervoerd. Ron de Vlieger, de vader van Kim en net als Richard ook opgeleid tot Officier van Dienst, is dan inmiddels aan het werk in het actiecentrum. In 1993 en 1995 reisde hij zelf af naar Limburg om de helpende hand te bieden na ernstige overstromingen. Hij kent het klappen van de zweep dus goed. ,,We doen wat we het hele jaar doen. Daar zijn we goed op getraind, dus dat gaat wel goed.’’

Volgens Ron zijn het vooral de bijzondere omstandigheden die een reddingsactie als deze extra zwaar maken. ,,We zorgen direct na de inzet voor een debriefing en eind deze week gaan we met alle betrokkenen een persoonlijk gesprek aan. We letten daarbij goed op eventuele gedragsveranderingen. Waar nodig gaan we een professioneel traject in.’’ Kim vult aan: ,,We zijn niet alleen collega’s, we zijn intussen ook allemaal vrienden van elkaar. We merken het heel snel als het niet goed gaat met één van ons en daar kunnen we dan direct op reageren.’’ Kim is teamleider bij de IJmuider Reddingsbrigade, maar met een klus als deze heeft ze niet eerder te maken gehad. ,,Het is veel groter, maar wel heel nuttig om te beleven. Ik heb nog nooit zo veel gebeld als in de afgelopen dagen.’’ Richard beschouwt de inzet als de ultieme stresstest voor de organisatie: Hij zegt: ,,Het gaat allemaal zo snel, je wordt een beetje geleefd, maar ik vond het heel bijzonder om mee te maken.’’ Ron wijst erop dat de werkwijze van de brandweer en van de reddingsbrigades niet op ieder vlak overeen komen. Dat is soms even wennen, want de brandweer heeft bij dergelijke inzetten een coördinerende rol. ,,De eerste uren verlopen wat chaotisch. Je probeert er zo snel mogelijk structuur in te krijgen, maar het is geen dagelijks ding. Je mist de routine en dan vergeet je wel eens wat. Maar je zult zien, als wij volgend jaar weer zouden moeten assisteren bij zoiets, dan loopt het als een trein!’’

Meer weten over de IJmuider Reddingsbrigade of een donatie doen ter ondersteuning van het reddingswerk? Kijk op www.ijrb.nl voor uitgebreide informatie.

Foto’s: aangeleverd