IJmuiden – Het is zo ver. De sheriff van IJmuiden, legendarisch wijkagent Nick Koomen (1957) gaat met pensioen. De man die iedereen kent en die wij allemaal kennen, met of zonder uniform. De man die door zijn eigen manier van aanpak, zijn humor en vastberadenheid, en vooral ook zijn liefde voor IJmuiden en verantwoordelijkheidsgevoel voor alle inwoners van Velsen, respect afdwong op een heel natuurlijke en vanzelfsprekende manier. En weer: met of zonder uniform. Bij iedereen. Ongeacht leeftijd, culturele achtergrond of maatschappelijke status.

Door Ingeborg Baumann

Op het Intranet van de politie schrijft hij: ,,Ik ben begonnen bij de Koninklijke Marechaussee en op advies van een kennis solliciteerde ik bij de politie. Na een jaartje theorie stampen ben ik begonnen als bleu jochie bij de gemeentepolitie in Heemskerk.’’ Bleu jochie? Jawel, volgens eigen zeggen was Nick als kind heel verlegen. En dat theorie stampen is hem vast heel erg goed afgegaan want Nick leert makkelijk en pikt zaken razendsnel op. In 1998 ging hij naar ‘zijn’ IJmuiden. ,,Ik ben een geboren en getogen vissekop. Daar voel ik me echt als een vis in het water. Ik ben wijkagent IJmuiden Noord- en Zuid geweest maar denk ik wel de enige wijkagent in Nederland die geen wijkagentenopleiding heeft gehad.’’ Dat zal geen bezwaar zijn geweest voor zijn roemruchte carrière, Nick werd in 2014 ‘IJmonder van het Jaar’. Natuurlijk heel bijzonder voor een politieman. Maar Nick is voor meer dan honderd procent eerst mens en daarna pas agent. Heel benaderbaar en hij benadert mensen met hetzelfde gemak. Goudeerlijk, geen blad voor de mond, heel boos als hij boos is en heel geroerd als hij geroerd is. Dat werkt hier in IJmuiden. Dat bleek en blijkt.

Balkonscène

Zijn chef, Taco van Vuuren, laat natuurlijk dat naderende afscheid van onze sheriff niet zomaar voorbijgaan. Had ook niet gekund. De feestelijkheden begonnen afgelopen donderdag met een heuse balkonscène samen met burgemeester Frank Dales. Het blijkt dat tussen de mannen, die hetzelfde bouwjaar hebben, een zeer groot wederzijds respect bestaat. Het is die dag de dag van storm Ciarán en hoewel zowel Nick als Frank ‘mannen van stavast zijn’, is de verslaggeefster dat niet en wordt besloten de foto van binnen naar buiten te schieten. Terwijl Dales koffie schenkt vertelt hij een van de vele gebeurtenissen die hij met Nick meemaakte. ,,Ik kwam hem vaker tegen natuurlijk maar zag pas hoe hij echt in de IJmuidense samenleving zit bij het Zomerfestival. Er ontstond een conflict tussen een grote en een kleine man en, we liepen samen een rondje, Nick ging er gewoon tussen staan. Sprak de heren streng toe en het was klaar. Want echt, dat is het sterkste wapen van de politie. Verbaal sterk zijn. En dat is Nick als geen ander. Plus dat hij zijn pappenheimers kent als geen ander.’’ En een ander incident dat zowel Dales als Koomen altijd zal bijblijven: ,,Een paar jaar geleden werd bij de wedstrijd Telstar- De Graafschap een man in zijn nek gestoken. De man was in het zicht van Nick en er was een politie eenheid onderweg. Maar Nick stapt alleen in zijn auto, spot de man in de buurt van La Belle en houdt hem in zijn eentje aan.’’ De verhalen vliegen over en weer. En er zijn heel, heel veel verhalen, zowel mooie als heel verdrietige. En ook spannende.

Sterk in zijn schoenen

Maar op de vraag of Koomen nooit angstig was zegt hij: ,,Nee, als je zelf sterk in je schoenen staat kom je een eind.’’ Dales zegt: ,,Mensen pikken ook op een of andere manier alles van hem. Waarschijnlijk is dat die combinatie van strengheid en humor. Als hij bij de uitgang van het Zomerfestival mensen aanspreekt van: ‘Piet, niet meer ergens anders naar toe hè , je hebt genoeg gehad.’ En: ‘Willem, ga je wel met je eigen vrouw naar huis dit keer?’ Dan kun je je voorstellen dat de reactie is: ‘Waar bemoeit die gast zich mee?’ Maar dat is dus niet het geval.’’

Alles begint in de wijk

Dales haalt een artikel uit het NRC aan waarin wordt bewezen dat alles ‘in de wijk’ begint. De politie komt steeds meer mensen tekort omdat ze moeten worden ingezet bij noodhulp, bewaking, demonstraties en (voetbal)vandalisme. In Nederland is het uniek dat er wijkagenten zijn, die de mensen kennen en aanspreken. Ook en vooral de jeugd. Zo kunnen excessen eerder worden gesignaleerd en opgevangen. Het zogenaamde ‘preventie in plaats van repressie principe’.

Persoonlijk

In een persoonlijk interview vertelt Nick meer over zijn leven. Hij is al 47 jaar met zijn grote steun en toeverlaat Yolanda en heeft twee kinderen, Nick en Shirley. Plus drie kleinzoons, een rijk bezit. ,,Yolanda heeft wel eens wakker gelegen en zei elke keer weer: ‘Doe je voorzichtig schat?’ Mijn kinderen hebben er nooit last van gehad dat ik politieman was in IJmuiden.’’

Zorgen

Zorgen maakt Nick zich wel eens: ,,Vooral over de toenemende drugscriminaliteit hier. Momenteel zijn er rivaliserende bendes en veel incidenten met wapens. Maar er is een onderliggend probleem. De dealers bestaan door de gebruikers.’’ Het stokpaardje van Dales is dat de verantwoordelijkheid bij de ouders ligt. Hierover zegt Nick: ,,Mijn kleinkinderen van 12, 15 en 18 jaar lopen ook op straat, maken ook gedoe mee. De enige oplossing is práten. En nog eens praten. Nooit je ogen sluiten. Nooit zeggen dat het door foute vriendjes komt want dat zeggen andere ouders van jouw kind. Nooit denken dat jouw kind altijd braaf is. Praat desnoods in het bijzijn van de huisarts of een andere vertrouwenspersoon.’’

Altijd bijblijven

En dan, op de vraag wat hem altijd bij zal blijven, schieten de tranen in zijn ogen. Want dat zijn niet de succesvolle heldendaden, de arrestaties of het sussen van conflicten. Dat is de reanimatie van een 12 uur oude baby, het aantreffen van de beste vriend van zijn zoon die zich verhangen had. Nick is ook, en daarvoor met nadruk gevraagd, lid van Vredeseenheid Noord-Holland. De vredeseenheid is een onderdeel van de politie, verantwoordelijk voor het contact met de actievoerders tijdens demonstratie. Ze zijn, naast hun politie-uniform, te herkennen aan een oranje band om hun arm. Ze geven aanwijzingen en spreken aan op gedrag, zonder dat bijvoorbeeld de mobiele eenheid hoeft worden ingezet. Het sterke punt van Nick is het gesprek aangaan en situaties in goede banen leiden.

En nu?

En wat hij na zijn pensioen gaat doen? ,,Ik ben een lieve man en vader. Dat is het belangrijkste en dat blijft. Ik ga wel twee maanden naar Spanje na een weekje skiën, kijken of dat bevalt. Maar emigreren? Nee. Waarschijnlijk wordt het iets als het voorlichting geven op scholen, koken voor bejaarden of het begeleiden van moeilijk opvoedbare kinderen.’’

Hij sluit af met: ,,Let goed op elkaar, neem geen blad voor de mond en zorg ervoor dat je wordt gehoord. Ik ga het echt missen. IJmuiden zit in het hart van de sheriff.’’ En dan heeft hij het niet alleen tegen zijn collega’s, hij heeft het tegen heel IJmuiden, heel Velsen.’’ Dat is wederzijds Nick, wij jou ook. Maar ongetwijfeld komen we je altijd en overal weer tegen.

Hand schudden

Voor alle wijkbewoners en heel Velsen is er gelegenheid om Nick de hand te schudden op woensdag 15 november van 16.00 tot 19.00 uur bij Sluis 751 op de Lange Nieuwstraat IJmuiden.

Foto onderschrift: De bedoeling was een balkonscene, de eerste in de geschiedenis. Maar het waaide, ook naar IJmuidense begrippen, te hard voor een mooie foto van buitenaf. Foto: Ingeborg Baumann