Vorige week vrijdagmiddag vond bij het Zee- en Havenmuseum een bijeenkomst plaats vanwege de onthulling van ‘De eerste steen van IJmuiden’. Cor Oudendijk, de nieuwe bestuursvoorzitter van het museum die in die functie Ardy Zwart heeft opgevolgd, schetste in zijn openingswoord een stukje historie vanuit de tijd dat het Noordzeekanaal werd gegraven.

Oudendijk: ,,Bij Koninklijk Besluit werd op 16 juni 1863 de concessie verleend aan de vennootschap De Amsterdamsche Kanaal Maatschappij. De graafwerkzaamheden begonnen op 8 maart 1865 in de duinen van de Breesaap.

De 7 kilometer brede duinen tussen Velsen en de Noordzee werden  grotendeels met schop en kruiwagen afgegraven en de arbeiders die dit deden woonden in houten hutjes in de duinen. Na 11 jaar graven, dijken aanleggen en bouwen aan sluizen wordt dan op 1 november 1876 het kanaal geopend door Koning Willem III.’’

Tijdens de aanleg van de sluizen werd besloten om een aantal sluiswachterswoningen te bouwen, van steen, uitzonderlijk voor die plek in die tijd. De eerste steen werd gelegd door de 7-jarige Alida Smakman, dochter van adjunct-sluismeester Smakman. Op de steen staat vermeld: ‘ Amsterdamsche Kanaalmaatschappij – eerste steen van IJmuiden gelegd door Alida Smakman – 19 augustus 1875.

Tijdens de oorlog werden deze huisjes gesloopt, maar gelukkig kon deze steen uit het puin worden gered en kwam uiteindelijk in handen van de gemeente. Deze eerste steen is nu geschonken aan het Zee- en Havenmuseum waar hij een fraaie plek heeft gekregen in de muur bij de entree. De onthulling werd gedaan door de 97-jarige IJmuidenaar en oud-vletterman Jan Clotz.