IJmuidenaar Frits Rijperman droomde ervan om stergitarist te worden. Hij is teamleider in een zorginstelling geworden en speelt voor de lol trompet in een jazzband. Hij schrijft regelmatig een column met een eigen illustratie over oude trends en nieuwe hypes in de moderne muziek. Deze keer: Een Bezoek aan Han van Spanje; Let’s Stick Together
Onlangs bracht ik een bezoek aan mijn voormalige economieleraar, Han van Spanje. Het begon met een onverwacht telefoontje over mijn column over pensioeneconomie. Voordat ik het wist, stond ik voor de deur van zijn ruime jaren dertig woning in het lommerrijke deftige Driehuis. Het voelde als een reis terug in de tijd, naar de dagen waarin leraren onze toekomst vormgaven. Best spannend! Nieuwsgierig en starend naar het onbekende belde ik aan.
Toen we elkaar aankeken, lachten we om onze witte haren, als vredesduiven die door de jaren heen waren gevlogen. ,,Je bent niets veranderd’’, zei ik met een glimlach om het ijs te breken. Han ziet er voor zijn 81 jaar fit en vitaal uit. Na het overhandigen van een fles wijn en het begroeten van zijn vrouw, nam ik plaats in de gezellige, rustiek ingerichte woonkamer. Daar lagen de fotoboeken uit 1976 al klaar, als een schatkist vol herinneringen. Terwijl Han koffie zette in de keuken, begon ik te bladeren. Het voelde als het openen van een tijdcapsule, een blik terug naar een zorgeloze jeugd.
De zwart-wit foto’s brachten een klassenbijeenkomst bij hem thuis in Santpoort-Noord tot leven. Zijn pasgeboren dochter zat op schoot bij enkele leerlingen, met netjes gekamde sluike haren en in gestreepte truitjes, terwijl anderen aan een biertje lurkten. Ik herkende mezelf bij het raam, ogenschijnlijk serieus in gesprek met klasgenoten over het komende mondeling tentamen. En daar was de groepsfoto, genomen op Texel in de Stolp, waar we een weekend op kamp gingen. Het was een aangename verrassing om te zien dat Han deze herinneringen had bewaard; elk beeld een verhaal op zich.
Nadat Han met de kopjes koffie terugkwam, nam ik de tijd om mijn van tevoren voorbereide vragen te stellen. Wat wist hij nog? Hij begon geanimeerd te vertellen over de fusie tussen het Protestantse Ichthus College en het Roomse Paulinum, waarin hij meeverhuisde. De overgang van het vrolijke, vrijheid-blijheid beleid van het Paulinum naar het strenge, vormelijke regime van het Ichthus was een cultuurschok. Voor de grap vroeg hij destijds aan de docenten waarom zij dezelfde voornaam leken te hebben. ,,Nou, jullie spreken elkaar aan met ‘collega’ gevolgd door de achternaam. Beste Collega Visser, goedemiddag Collega Boonstra,” Han keek er lachend op terug, en zijn pretoogjes lichtten op. ,,Alsof docenten één entiteit vormden.”
De verschuiving naar een jongere, vrijdenkende garde die het gesprek met leerlingen aanging en meer interesse toonde, was een verademing. Het was een tijd van groei, waarin ik mijn diploma behaalde en mijn weg vond in de zorg. Het gesprek ging verder over de moeilijke tijden vlak voor zijn pensioen, zijn jaren bij het Vissering Lyceum en zijn passie voor het fietsen. Helaas hoopte ik vergeefs dat hij zich nog iets over mij kon herinneren. Het was een troost dat hij over de overige leerlingen ook nauwelijks iets naar voren bracht, behalve dat hij op Texel op de tandem met een leerling (Marja Nijsen) met stormkracht in de rug, gekneusd in de berm belandde.
Bij het afscheid hebben we, bij het door mij opnoemen van namen van klasgenoten, de mogelijkheid besproken van een reünie van ons examenjaar. Wie weet komt het er een keer van. Bij de voordeur wees Han me trots op een foto van zijn familie, kinderen en kleinkinderen aan de muur. Hij vertelde me over zijn pensioen, waarbij hij nu alle tijd heeft voor zijn kleinkinderen en zich inzet als belangenbehartiger van Fietsend Velsen. Eenmaal thuis ontving ik per e-mail een artikel dat de dag erop in het Noord-Hollands Dagblad zou verschijnen, over zijn zoon Joost, hoogleraar politicologie in het Verenigd Koninkrijk. Het ging over zijn onderzoek naar de opkomst en ondergang van radicaal rechts in Europa. Ook stuurde hij me een artikel en foto over zijn ludieke actie voor een veiliger fietspad op de Lange Nieuwstraat. Op de foto spuit hij met felgele verf een fietssymbooltje op de weg.
Tevreden kijk ik terug op een bijzonder bezoek. Thuis, terwijl ik op de bank plof en ‘Let’s Stick Together’van Bryan Ferry opzet, besef ik hoeveel deze hernieuwde connectie voor mij betekent. Het nummer vult mijn huis met zijn opzwepende ritme, en ik laat me meevoeren door de herinneringen vol verbondenheid. Foto: aangeleverd Frits Rijperman