De komende maanden publiceer ik in de Jutter|Hofgeest een serie kleine portretten van muzikale helden uit Velsen en omgeving. Verhalen over dromen, keuzes, successen en teleurstellingen, verhalen die ons allemaal raken. Vandaag: Cornelis Vreeswijk.

Door Frits Rijperman

Op een frisse winterochtend parkeer ik mijn fiets bij Grand Café Staal, op een hoek van Plein 45. Dit is het startpunt van de Cornelis Vreeswijk fietsroute. Terwijl ik vol goede moed een espresso bestel, vraag ik terloops aan de serveerster of ze iets doen met het begin van de Vreeswijkroute. ,,Geen idee, ik zal het even navragen’’, zegt ze. Even later hoor ik haar aan een collega vragen: ,,Wanneer begint hier de feestweek?’’

Ik grinnik in mezelf. Vreeswijk en een feestweek? Niet echt. Dus leg ik uit dat hij een zanger was, geboren in IJmuiden, en in Zweden uitgegroeid tot een nationale held. Maar aan hun gezichten te zien had ik net zo goed Zweeds kunnen praten. Hoewel Vreeswijk in Nederland bekend was van TopPop met liedjes als Veronica en De Nozem en de Non, lijkt hij in IJmuiden een beetje vergeten. Terwijl ik mijn espresso opdrink, kijk ik om me heen naar de oude visserijfoto’s en spreuken over “kantje pakken.” Geen enkele verwijzing naar Cornelis te vinden.

Vol goede moed begin ik aan de fietsroute. Bij het gemeentehuis van Velsen lees ik op de site dat Cornelis’ vader hem hier in de jaren 30 heeft ingeschreven, in een ‘imposant stadhuis, ontworpen door Dudok’. Alleen… dat stadhuis is pas in de jaren 60 gebouwd. Hoe kan dat dan? Een historisch foutje waar je niet te lang bij stil moet staan, maar het zet wel de toon. Misschien was het oude gemeentehuis in Velsen-Zuid, een minder iconisch gebouw, een beter startpunt geweest.

Onderweg vraag ik me af waarom ik eigenlijk voor deze route heb gekozen. Sinds mijn pensioen heb ik meer tijd voor dit soort uitstapjes. Fietsen langs plekken met een vleugje muziekgeschiedenis leek me een mooie combi. Toch voelt het op sommige punten wat vreemd aan. Zo lees ik dat Cornelis vanuit de vissershaven met de Tor Line naar Zweden zou zijn vertrokken. Maar die voer helemaal niet uit IJmuiden, maar uit Amsterdam. Een jammerlijke misser.

Bij het inmiddels opgeheven restaurant IJmond zou Cornelis ooit hebben gestaan, dromend van de zee en de boten die voorbij voeren. Hij wilde eigenlijk zeeman worden. Ik zie het beeld voor me: een jonge Cornelis, starend naar de horizon, mijmerend over een leven op zee. Maar als ik daar aankom, zie ik vooral een wand van industriële loodsen. Nauwelijks een glimp van de zee of de pieren te bekennen. De romantiek die ik had verwacht, blijkt ver te zoeken.

Misschien vallen deze dingen de meeste mensen niet op, maar als je, net als ik, van verhalen houdt, dan steken zulke losse eindjes wat schril af. Toch moet ik zeggen: de route zelf is prachtig. Duinen, strand, het Noordzeekanaal en zelfs het Bunkermuseum. Het landschap biedt genoeg om van te genieten. Hier en daar proef je ook echt een vleugje Vreeswijksfeer. Maar het voelt alsof je door een route fietst die net niet helemaal klopt.

Wat ik mis, zijn bordjes met meer informatie of een vleugje context. Hoe mooi zou het zijn als je onderweg even stil kon staan bij een paneel met een anekdote over Cornelis of een fragment uit een van zijn liedjes, misschien met behulp van een QR-code. Het zou net dat beetje extra geven.

Als je er niet te zwaar aan tilt, is het een heerlijke fietstocht. De natuur is schitterend, en de route biedt genoeg variatie om je een ochtend goed te vermaken. Maar liefhebbers van muziekgeschiedenis of Cornelis Vreeswijk moeten misschien hun verwachtingen een beetje bijstellen. Het is niet zo strak uitgestippeld als, zeg, de Van Kooten en De Bie wandeling in Bussum. Maar voor wie houdt van een tocht met een knipoog, is deze route zeker de moeite waard.

Zo heb ik ook nog wat geleerd: Cornelis Vreeswijk heeft een Nederlandse hertaling gemaakt van Sloop John B van de Beach Boys. Deze dunne plastic single kreeg je bij een overtocht met de Tor Line. Kijk eens een fjord. Een smörgåsbord, hallo Bootsman, we gaan naar de Noord.

En die feestweek? Nee, Vreeswijk is geen feestweek, maar hij is absoluut het vieren waard.