Niet zomaar een paal
Als je rechts van restaurant Boschbeek aan de Wüstelaan het pad omhoog het Burgemeester Rijkenspark inloopt, dan tref je aan je rechterhand een fors uitgevallen hardstenen paal aan. Er zijn letters in uitgehakt. Aan de voorkant de letters SEB, aan de achterkant BEH. Omdat de voormalige blekerij Spaar en Berg daar gelegen was (een deel ervan is het huidige landgoed Spaarnberg) mag je ervan uitgaan dat SEB staat voor Spaar En Berg. Ook nabijgelegen was Bleek En Hove, eveneens een blekerij, en dat verklaart de letters BEH. De paal, in later tijden verplaatst, heeft dus als grenspaal tussen beide gediend. Onderzoek heeft laten zien dat het oorspronkelijk een stoepsteen was. Van pakweg vijfhonderdjaar oud, zestiende eeuw. Daarom ook zit er een gat in de steen, dat diende ter bevestiging van een ketting of een ijzeren reling. Daarmee markeerde men het eigen huis ten opzichte van de openbare ruimte. Op de BEH-zijde van de steen is een figuur afgebeeld, zwaar beschadigd maar onmiskenbaar met benen als in elkaar gestrengelde slangen. Dat moet de mythologische Medusa zijn, met haren en benen als slangen. Om bang van te worden … en precies dat was natuurlijk de bedoeling.
Even verderop staat nog zo’n steen, vlak voor de spoorwegovergang van Santpoort-Zuid. Ook op die steen zijn de letters BEH uitgehakt. Dat is de zogenoemde Duivelssteen. De daarop afgebeelde figuur, ook hier zwaar beschadigd, heeft wel iets van een duivel, maar is waarschijnlijk de god Hermes.
Stichting Santpoort
Tekst: René Stommel
Foto: Florian van der Horst