Velsen – Vis en staal. Dat zijn van oudsher de pijlers waar IJmuiden op steunt. IJmuiden ademt vis. Met een eigen visafslag, een vissersvloot en tientallen bedrijven die tot ver buiten Nederland in vis handelen. Maar er is geen vis meer bij de vleet. De visvangst loopt achteruit en de vloot dunt uit. Wat betekent dit voor de mensen die, op wat voor manier dan ook, betrokken zijn bij en afhankelijk zijn van vis? We vragen het aan deze mensen. In deze aflevering Jaap Waasdorp (65), visexpert vanaf de wieg.
Door Ingeborg Baumann
Twee en een half jaar geleden namen zijn dochter Diana en schoonzoon Vincent Van de Pieterman De Dolfijn de Boerenroker aan de Halkade over maar hij blijft betrokken. Ook helpt hij op zaterdag in de viskraam op de Botermarkt in Haarlem en geeft hij gastlessen op scholen voor het Nederlands Visbureau. Onderwerp: vis natuurlijk. Quote: ,,Welke vissen komen er uit de Noordzee?’’ Antwoord: ,,Sushi, zalm en kibbeling’’. Oók op scholen in IJmuiden, dus die lessen zijn niet voor niets. Jaap is verder ambassadeur van Stichting Noordzeevis IJmuiden.
Marktmens
,,Mijn vader en moeder, Jaap en Lenie, zijn begonnen ‘in de vis’ in Haarlem. Met een bakfiets reden ze door de straten en op een gegeven moment hadden ze tien bakwagens door heel Nederland. De drie zonen, ik ben de oudste en Nico en Richard kwamen na mij, moesten natuurlijk meewerken. Ik begon op mijn 14de jaar al. Maar ik had een hekel aan vis, ik vond het vies en stinken. Ik wilde het leger in. Net van school af moest ik een keuze maken maar er was geen keus. Ik moest werken, vaak wel 80 tot 100 uur in de week. Dat leven beviel me niet. Wat me wel beviel was de markt, dat vond ik leuk! Op een gegeven moment draaide ik acht markten in de week.’’
De vishal
Jaap komt dus al heel lang op de visafslag. Hij zag de verandering met lede ogen aan en wijst op een foto aan de muur van de zaal boven De Dolfijn. ,,Er waren drie hallen en die lagen helemaal volgestapeld met vis. Alles is veranderd. Mensen willen ook geen graten meer sinds ze kibbeling kennen. Het consumentengedrag is veranderd. De gezelligheid op de afslag is ook net meer als vroeger. Ik ben een Haarlemmer maar in de vishal ben ik een echte IJmuidenaar. Vroeger was het lachen, gieren, brullen en ook zo scherp als een mes zijn.’’
Toekomst vis
,,Het wordt steeds moeilijker, er is minder aanvoer, de vis wordt steeds duurder en de onkosten steeds hoger. Er zouden echt dingen moeten veranderen op de afslag maar visserlui zijn eigenwijs. Gelukkig zijn de vier factorijen die IJmuiden telt wel collegialer geworden. Maar het kan wel wat representatiever allemaal. Beetje zoals Scheveningen, hier is het wat rauwer. Het is een apart sfeertje in de vishal maar ook een warm bad, dat wel. Feit is dat de oude generatie soms moeite heeft met nieuwe ideeën, maar ja, dat had ik ook met mijn vader. Maar de tijd van vroeger, met 70 procent dagvisserij, dat de boten ’s avonds wegvoeren en in de ochtend weer binnenliepen met kisten vol klapperende vis, dat komt nooit meer terug. Ik zeg altijd tegen Diana en Vincent: ‘Het allerbelangrijkste is dat je goed bent voor je klanten, dan red je het wel.’’
Foto: Jaap en dochter Diana: ‘Goed zijn voor de klanten, dan red je het’. Foto: aangeleverd