Velsen-Zuid – Wandelend langs de Ver Loren van Themaatlaan zou je de villa op nummer 5 haast ongemerkt voorbij lopen. Het sober uitgevoerde pand, daterend uit 1957 en opgetrokken uit betonblokken, is echter een gemeentelijke monument en blijkt bij nadere bestudering een bijzonder hoogstandje te zijn van de architectuur die zo kenmerkend is geweest voor de jaren 50. De werkelijke schoonheid van het pand wordt duidelijk wanneer het van binnen en vanaf de achterzijde kan worden bekeken.

Regio – De villa werd destijds door architect Huib Spruit ontworpen voor zijn moeder. Zij heeft er jaren gewoond, evenals haar dochter. Nu is het pand in handen van kleindochter Sonja Spruit, een nichtje van de vorige bewoonster.  Sonja is zelf ook architect en het huis is haar ‘jeugdliefde’. Haar plan is om zelf het huis te bewonen, maar omstandigheden lenen zich daar nog niet toe. Momenteel wordt het pand door architect en beeldend kunstenaar Dickens van der Werff beheerd en gebruikt als atelier. Onlangs stelde hij het pand voor het eerst open ter bezichtiging. Het ligt in de bedoeling vaker bezoekers toe te laten tot de monumentale villa, bijvoorbeeld voor het bijwonen van kleinschalige optredens. Dickens van der Werff kwam ongeveer tien jaar geleden op zakelijk gebied in zwaar weer terecht. Door de economische recessie in ons land werden nauwelijks nog bouwprojecten geïnitieerd en voor architecten waren er daardoor weinig opdrachten beschikbaar. ,,Ik ben vijf jaar wiskundelessen gaan geven. In die tijd is mijn interesse ontstaan om beeldend kunstenaar te worden.’’ Elementen uit de wiskunde, zoals breuken en kansberekening, komen terug in zijn werk. Inspiratie haalt hij uit de natuur, zoals het landschap en de zee. Licht en beweging vormen de basis voor veel van zijn kinetische kunstwerken. Aan de wand hangt een groot paneel, waarop telkens twee willekeurige lijnen oplichten. ,,Zo ontstaat elke keer een ander kunstwerk. Tussen chaos en ordening’’ Op een ander paneel zijn 36 kleine staafjes te zien, die elk om hun as draaien. ,,Maar ze draaien elk met een andere snelheid, net als de wijzers van een klok. Zo krijg je dus ook hier telkens een ander kunstwerk te zien. Het doet denken aan een schoolklas, waarin elke leerling zijn eigen tempo heeft.’’

Als architect en beeldend kunstenaar voelt Dickens van der Werff zich helemaal op zijn plek in de bijzondere villa. ,,Dit pand is exact 500 kuub groot’’, merkt hij op. ,,Dat was een afmeting waar je destijds binnen moest blijven, anders kreeg je geen subsidie.’’ De limiet voor de maximale omvang resulteerde in opmerkelijke keuzes van de architect. Zo is een deel van het plafond in de dubbel hoge ruimte aan de achterzijde, die thans als werkruimte voor de kunstenaar wordt gebruikt, opvallend laag. Dat wordt vervolgens in de woonkamer gecompenseerd doordat de vloer daar drie treden lager ligt. Het levert een soort glooiing op, die doet denken aan het duinlandschap waardoor het landgoed wordt omringd. Bijzonder is ook de muur die vanuit de voorgevel langs de tuin loopt. Door steeds meer ruimte tussen de betonblokken open te laten, lijkt het alsof de muur langzaam oplost in de omgeving. De muur verraadt echter niet de omvang van de erachter gelegen tuin, die tamelijk fors is en waarin bovendien een grote, in beton aangelegde vijver is te vinden. ,,Een bak met schuine randen, waardoor het ijs omhoog komt, in plaats van tegen de wanden te drukken.’’ Ook qua materiaalgebruik werden destijds opvallende keuzes gemaakt. Het pand werd opgetrokken uit Ytong bouwstenen met een dak van platen uit houtwolcement en met stalen ramen. Onzichtbaar voor passanten zijn de tien zonnepanelen die inmiddels op het dak liggen. Ze leveren voldoende energie om niet alleen de villa zelf, maar ook de woning ernaast van elektriciteit te voorzien. Intussen wordt bekeken hoe het pand verder kan worden verduurzaamd. ,,Dat is niet eenvoudig. Kijk eens naar de dunne raamprofielen. Die zijn van een schoonheid die je graag in stand wilt houden.’’ Het pand doet nu ook af en toe dienst als kleinschalig theater, het gaat dan om optredens waarbij muziek uit de Renaissance wordt uitgevoerd. (Bos Media Services)